ပြီးခဲ့တဲ့မေလ ၁ ရက်နေ့က စစ်ကိုင်းတိုင်း ကလေးမြို့ လက်ပံချောင်းကျေးရွာမှာနေထိုင်တဲ့ ချင်းလူမျိုး အသက် ၁၅ နှစ်အရွယ် မေရီမယ်ဒလင်းနားဟာဆိုရင် စစ်သားတွေက မုဒိန်းကျင့်သတ်ဖြတ်တာကိုခံခဲ့ရပြီး မိခင်ဖြစ်သူ ဒေါ်မာရီယားကျိန်ငိုက်ဒွန်လည်း အသတ်ခံခဲ့ရတယ်လို့ Institute of Chin Affairs ရဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်မှာ ဖေါ်ပြထားပါတယ်။rape and murder
ချင်းဒေသကာကွယ်အဖွဲ့ CDF နဲ့ စစ်ကောင်စီတပ်တို့ရဲ့ တိုက်ပွဲတွေကြောင့် မေ ၂၂ ရက် နေ့က စစ်ဘေး ဒုက္ခသည် ၆ ရက်သား ကလေးတစ်ဦးနဲ့ ဇွန်လ ၁၈ ရက်က လ သားအရွယ် ကလေးငယ်တစ်ဦးတို့လည်း သေဆုံးခဲ့ရတယ်လို့ ချင်းရေးရာအဖွဲ့ချုပ်ရဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်မှာ ဆိုထားပါတယ်။
(ချင်းပြည်နယ် ထန်တလန်မြို့က စစ်ပြေးဒုက္ခသည်တွေကို တွေ့ရစဥ်) Photo CJ
မတ်လ ၁၇ ရက်နေ့က စစ်ကိုင်းတိုင်း ကလေးမြို့က စစ်အာဏာရှင်ဆန့်ကျင်ရေး ဆန္ဒပြသပိတ်မှာ ပါဝင်ခဲ့တဲ့ အသက် ၁၈ အရွယ် မောင်ဒိုဆွင်းကိမ်း ဆိုတဲ့ ချင်းလူငယ်တစ်ဦးဟာလည်း စစ်ကောင်စီရဲ့ သပိတ်ဖြိုခွင်းမှုမှာ ဦးခေါင်းသေနတ်ထိမှန်ပြီး သေဆုံးခဲ့ရတဲ့အကြောင်း အကိုဖြစ်သူက ရှင်းပြပါတယ်။
“သူက ဦးခေါင်းမှန်သွားတာဆိုတော့ ချက်ချင်းပွဲချင်းပြီး သေဆုံးသွားတာ။ သူတို့အရမ်းကို ဆန္ဒပြချင် တာပေါ့။ ဒိုင်းကာအဖွဲ့မှာ။ သူတို့က ဒီမိုကရေစီဆိုတဲ့အရသာကို သိသွားတာ။ ဒီအရသာသိတော့ အာဏာ သိမ်းပြီဆိုတော့ ဒီမိုကရေစီဘက်ကို စိတ်အားထက်သန်စွာ ချင်းတောင်ကနေဆင်းလာပြီးတော့ ဆန္ဒ လာပြတာ။”
ဟားခါးမြို့မှာ မေလ ၉ ရက်နေ့က ဦးကမ့်ဘွေနဲ့ အသက် ၅၇ နှစ်အရွယ် ဦးတဲလ်လိန်းတို့ကို CDF အဖွဲ့နဲ့ အဆက်အသွယ်ရှိတယ်ဆိုပြီး စစ်ကောင်စီက ဖမ်းဆီးနှိပ်စက်ခဲ့လို့ သူတို့နှစ်ယောက်စလုံး သေဆုံးခဲ့ရပါတယ်။
သူတို့ရဲ့အလောင်းတွေကို မိသားစုကို ပြန်မပေးဘဲ သေဆုံးသူတွေဟာ Covid 19 ဖြစ်ပွားတာကြောင့် တခါတည်းမီးရှို့သင်္ဂြိုဟ်ခဲ့တယ်လို့ စစ်ကောင်စီက အကြောင်းပြန်ကြားခဲ့တယ်လို့ ဟားခါး CDF အဖွဲ့ဝင် တစ်ဦးက ပြောပါတယ်။
“ကလေးမြို့ဘက်မှာ ဆေးကုသဖို့ခေါ်သွားတယ် ပြီးတော့ လမ်းခုလတ်မှာ ဆုံးသွားတယ်ဆိုပြီး အကြောင်း ကြားတယ်၊ They took (the victims) to Kalay side, then they told us they died at the road junction.
ဒါပေမဲ့ ကျွန်တော်တို့အဖြစ်ကို ပြန်လေ့လာတဲ့အခါမှာ ကလေးမြို့ကိုဆေးကုဖို့ ခေါ်သွားရင်းနဲ့ သေတာမဟုတ်ဘဲနဲ့ တပ်ကုန်းမှာပဲနှိပ်စက်ပြီး သူတို့လက်ချက်နဲ့ သေတယ်ဆိုတာ ကျွန်တော်တို့က အတည်ပြုထားတယ်၊ However, when we investigated we found out that they did not die while being transported for medical attention, but in fact were tortured at Takkone and died there at their hands. We have verified this.
သူတို့ဘက်က နောက်ဆုံးရက်ထုတ်ပြန်ချက်ကတော့ ဆုံးသွားတဲ့လူဟာ ကိုဗစ် positive ဖြစ်တယ်၊ ကိုဗစ်-၁၉ ကြောင့် ဆုံးသွားလို့ ကလေးမြို့မှာ အလောင်းကို မီးသင်္ဂြိုဟ်လိုက်တယ်လို့ စစ်တပ်ဘက်က အကြောင်းပြန်ကြားတယ်၊ On their army side, their latest announcement said that those who died were Covid positive, and so they said the remains were cremated at Kalay Myo.
အလောင်းကိုမီးရှို့တယ်ဆိုရင် သူ့အုတ်ဂူလေးချပေးတာရှိလား သူ့အုတ်ဂူလေးကိုကြည့်ချင်တာ ဆုတောင်းလေးလုပ်ချင်တာပေါ့
If they burned the bodies, did they make a little tomb? We wish to see their little tombs and have memorial services, of course.
အလောင်းလည်းမရှိဘူး အုတ်ဂူလည်း မရှိဘူး ဒီတိုင်းပဲမီးရှို့လိုက်တယ်၊
No remains, and no brick tomb, they just burned (the corpses) like that.
ဒါကိုကျွန်တော်တို့ ဘာမှမလုပ်နိုင်ဘူး ကျွန်တော်တို့က မသမာမှုရှိတယ် တရားတယ်လို့ မခံယူနိုင်ဘူး လက်မခံနိုင်ဘူး” That we can’t do anything about. We don’t think that is just, there is (criminal) wrong-doing. We can’t accept that at all.
ချင်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်း တီးတိန်မြို့မှာ ဧပြီ ၂၈ ရက်နေ့က အသက် ၂၀ ကျော်အရွယ် ကိုဖီးလစ်ထန် မွမ်းလျန် Ko Philip Htan Moe Hlyan
ဆိုသူဟာ ဓာတ်ဆီဆိုင်ကိုအသွား စစ်ကောင်စီက သေနတ်နဲ့ပစ်လို့ သေဆုံးခဲ့ရသလို မေ ၁၆ ရက်က ညဖက်တောင်ယာကနေပြန်လာတဲ့ ဦးဂိုရှမ်မုန် U Go Shein Hman ဟာလည်း စစ်ကောင်စီက သေနတ်ပစ်သတ်လို့ သေဆုံးခဲ့ ရတယ်လို့ လုံခြုံရေးအရ အမည်မဖော်လိုတဲ့ တီးတိန်မြို့ခံတစ်ဦးက ပြောပါတယ်။
တီးတိန်မြို့မှာပဲ မေလ ၁၈ ရက်နေ့က လမ်းဘေးမှာထောင်ထားတဲ့ ဗုံးဒဏ်ကြောင့် ၁၀ နှစ်အရွယ် ကလေးငယ် တစ်ဦး သေဆုံးခဲ့ရတယ်လို့ တီးတိန်မြို့ခံတစ်ဦးက ပြောပါတယ်။
Also in Tiddim, on May 18. A 10 year old died in a bomb “trap” set up by the roadside
“အဲဗုံးကိုင်တဲ့ တစ်ယောက်ကတော့ ဆုံးသွားတယ်၊ သူတို့က အမှိုက်ကောက်ပြီးတော့ အဲဗုံးလုပ်ထားတာကို လမ်းဘေးမှာတွေ့တာပေါ့နော်၊ ဘက်ထရီအိုးအသစ်နဲ့ လုပ်ထားတာပေါ့ အဲတာကိုသွားဖြုတ်လိုက်တာထင်တယ်”
The child who touched the bomb died. They were collecting trash and saw the bomb by the roadside, made of a new battery casing. (I think) they went and took off the new battery (and that’s when the bomb exploded).
Child victims
စစ်တပ်ရဲ့အာဏာသိမ်းမှုကြောင့် အသက်ဆုံးရှုံးခဲ့ရတဲ့ ချင်းလူငယ်တွေအတွက် ယူကြုံးမရဖြစ်နေရတယ်လို့ တီးတိန်မြို့ခံတစ်ဦး ကပြောပါတယ်။
“ဒီအချိန်မှာ သူတို့လေးတွေဟာ ကျောင်းတွေတက်ပြီးတော့ တချို့ဆို ဘွဲ့တွေရမယ်၊ တချို့ဆို လုပ်ငန်းခွင် မှာရှိနေမယ်၊ တကယ်ကို သူတို့အာဏာမသိမ်းခဲ့ဘူးဆိုရင် ဒီလိုသာအာဏာမရူးခဲ့ဘူးဆိုရင် ကျွန်တော်တို့ မြန်မာပြည်ကြီးဟာ အေးချမ်းစွာနေထိုင်ခွင့်ရမှာ။ ပညာသင်တဲ့သူလည်း ကောင်းမွန်စွာ ပညာသင်နိုင်သော အခွင့်အရေးမြောက်များစွာ ကျွန်တော်တို့ရဲ့အရှေ့မှာ လက်လှမ်းမီသလောက် ကျွန်တော်တို့ လူငယ်လေး တွေက လှမ်းနေတယ်။ အဲဒီအချိန်မှာမှ အာဏာသိမ်းရတယ်ဆိုတော့ ညီလေးလူငယ်တွေလည်း အသက် တွေပေးခဲ့ရတယ်”
ချင်းတိုင်းရင်းသားရေးရာအဖွဲ့ချုပ်ရဲ့ စာရင်းတွေအရ စစ်ကောင်စီတပ်တွေရဲ့ ပစ်ခတ်ဖမ်းဆီးနှိပ်စက်မှုတွေကြောင့် သေဆုံးခဲ့ရတဲ့ ချင်းတိုင်းရင်းသား ၈၅ ဦးထဲမှာ ၁၈ နှစ်အောက် လူငယ်တွေနဲ့ အသက် ၂၀ ကျော် လူငယ်အများစု ပါဝင်နေပါတယ်။
ဆက်နွယ်သောသတင်းများ
- မင်းတပ်က စစ်ကောင်စီတပ်သားအယောက် ၂၀ CDF နဲ့ ပူးပေါင်း
- စစ်ကောင်စီနဲ့ CDF တိုက်ပွဲတွေကြောင့် မင်းတပ်မှာ ဒုက္ခသည် တစ်သောင်းကျော် ထပ်တိုး
- စစ်ကောင်စီရဲ့ကန့်သတ်မှုတွေကြောင့် UNHCR မင်းတပ်မှာ လွတ်လပ်စွာ ကူညီခွင့်မရ
- မင်းတပ်မှာ စစ်ကောင်စီနဲ့ CDF တို့ အပစ်ရပ်ရေးညှိနှိုင်းတာမရလို့ တိုက်ပွဲပြန်ဖြစ်နေ
- မင်းတပ် ဒေသခံ ၅၀၀၀ ခန့်အတွက် အကူအညီ ယနေ့စဖြန့်မယ်လို့ UNHCR ထုတ်ပြန်
