မ်က္ေမွာက္ေရးရာ / ဒီမုိကေရစီေရးရာ
ခြဲျခားဖယ္က်ဥ္မႈ ကင္းဖုိ႔လိုတဲ့ ဒီမိုကေရစီ
19.10.2015 05:05
ဒီတပတ္ ျမန္မာ့ေရးရာ သံုးသပ္ခ်က္အစီအစဥ္မွာ စစ္မွန္တဲ့
ဒီမိုကေရစီေဖာ္ေဆာင္မယ္ဆိုရင္ လူမ်ဳိးေၾကာင့္ ဘာသာေၾကာင့္ဆိုၿပီး
ခဲြျခားဖယ္က်ဥ္တာမ်ဳိး မလုပ္သင့္ဘူးလုိ႔ လူ႔အခြင့္အေရးလႈပ္႐ွားသူ မေဝေဝႏုက
ေျပာလုိက္ပါတယ္၊ ဒီမိုကေရစီလုပ္ငန္းစဥ္ေတြထဲမွာ ျပည္သူအားလံုးကို
ပါဝင္ခြင့္ မေပးဘူးဆိုရင္ ေနာင္မွာ စိန္ေခၚမႈေတြ ျဖစ္လာလိမ့္မယ္လို႔ VOA
ျမန္မာပိုင္းနဲ႔ သီးသန္႔ေမးျမန္းခန္းမွာ ေျပာၾကားခဲ့တာပါ၊
လာမဲ့ေ႐ြးေကာက္ပဲြအတြက္ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းတခ်ဳိ႕ ပယ္ခ်ခံရတဲ့ အေျခအေန
အပါအဝင္ ဘာသာေရးကို အသားေပး မဲဆြယ္ေနတာေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ မေဝေဝႏု
Washington ၿမိဳ႕ေတာ္ကို ေရာက္လာစဥ္မွာ ကိုသားညြန္႔ဦးက ေမးျမန္းထားတာပါ။
ကိုသားညႊန္႔ဦး ။ ။ မေဝေဝႏု VOA ကိုလာၿပီး အခုလို ေျဖၾကားေပးတာကို ေက်းဇူးအမ်ားႀကီးတင္ပါတယ္။ က်ေနာ္ အရင္ဆံုး ေရြးေကာက္ပြဲနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ပါ။ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ထူးထူးျခားျခားဆိုရင္ အရင္ဆံုး ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း တင္တဲ့အခါမွာ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ က ပယ္ခ်လိုက္တယ္။ အေယာက္ (၇၀) ေက်ာ္ ပယ္ခ်ခံလိုက္ရတယ္။ ပယ္ခ်ခံရတဲ့အထဲမွာ အမ်ားစုကလဲ က်ေနာ္တို႔ ေလ့လာမိသေလာက္ဆိုရင္ ႏုိင္ငံသားျဖစ္မႈကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ေနတယ္။ သူတို႔ မိဘႏွစ္ပါး ႏိုင္ငံသားမျဖစ္တဲ့ကိစၥ။ အဲဒီအထဲမွာ အမ်ားစုက မူစလင္ေတြ ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဒီအေျခအေနဟာ ဘယ္ေလာက္အထိ ေရြးေကာက္ပြဲေပၚ သက္ေရာက္မႈရွိလဲ။ ဒီလူေတြက တကယ္ပဲ ႏိုင္ငံသား မဟုတ္တာလား။ ႏိုင္ငံသားစီစစ္မႈအတြက္ အခက္အခဲ ရွိတာလား။
မေဝေဝႏု ။ ။ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။ တခ်ဳိ ႔ကိစၥေတြက ေျပာရတာေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေလး ခက္တာေပါ့။ ဒါေပမဲ့ အခုနက အပယ္ခံရတဲ့ လူေတြကို ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ မ်ားေသာအားျဖင့္ မူစလင္ေတြ ျဖစ္ေနတယ္။ အထူးသျဖင့္ ရိုဟင္ဂ်ာေတြ။ ရခိုင္ျပည္က လူေတြ ျဖစ္ေနတယ္။ ဆိုေတာ့ ဒါက တမင္တကာပဲ လူမ်ဳိးေရးအေပၚ အေျခခံၿပီးေတာ့ ပယ္ခ်ခံရတာလားဆိုတာ သံသယ ျဖစ္လာပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ဒီေလွ်ာက္လႊာတင္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြထဲမွာ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲေတြမွာ ပါဖူးတဲ့လူေတြ။ အဲဒီလိုပဲ ၂၀၁၂၀ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အမတ္ေလာင္းအျဖစ္ ေရြးခ်ယ္ခံရတဲ့လူေတြ။ အခုေလာေလာဆယ္ အမတ္ျဖစ္ေနတဲ့လူေတြလည္းပါတယ္ဆုိေတာ့ အခု ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ရဲ ႔ စီစစ္ေရးေကာ္မရွင္က ပယ္ခ်တယ္ဆုိတာက နည္းနည္းေတာ့ ယုတၱိမရွိဘူးလို႔ ထင္ရတယ္။ ဒါက ဥပေဒကို တန္ျပန္သက္ေရာက္တာ။ ေနာက္ေၾကာင္းျပန္ သက္ေရာက္မႈသေဘာမ်ဳိး ျဖစ္ေနတယ္။ ဒါကို တရားဥပေဒ စိုးမိုးမႈအရ ၾကည့္မယ္ဆိုရင္လဲ ကိုက္ညီမႈ မရွိဘူး။ အဲဒီလိုမ်ဳိးပဲ ဒီမိုကေရစီ စံခ်ိန္စံညႊန္းနဲ႔ ျပန္ၿပီးတိုင္းတာမယ္ဆိုရင္လဲ ဒါက လူနည္းစုေတြ၊ လူမ်ဳိးေရး၊ လူမ်ဳိးဘာသာအေပၚ အေျခခံၿပီးေတာ့ ပယ္ခ်တာဟာ ေရြးေကာက္ပြဲ စည္းမ်ဥ္းစည္းခံေတြနဲ႔လဲ မလိုက္၊ မကိုက္ညီသလို၊ ဒီမိုကေရစီ စံခ်ိန္စံညႊန္းနဲ႔လဲ မကိုက္ညီပါဘူး။ အထူးသျဖင့္ Creditable ျဖစ္တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲ အဲဒီလို ေျပာၾကတယ္။ အစိုးရကိုယ္တုိင္က အဲဒီလိုျဖစ္ေအာင္ လုပ္မယ္လို႔ ေျပာေနၾကတယ္ဆိုေပမယ့္ တကယ္လို႔သာ လူနည္းစုေတြကို ဖယ္ထုတ္မယ္။ ဒါမွမဟုတ္ ႏုိင္ငံေရးအရ လူနည္းစုေတြ၊ လူမ်ဳိးေရး ဘသာေရးအေပၚ အေျခခံတဲ့ လူနည္းစုေတြကို ဖယ္ထုတ္ၿပီးေတာ့ ေရြးေကာက္ပြဲကို က်င္းပမယ္ဆုိလို႔ရွိရင္ ဒါက လြတ္လပ္မွ်တၿပီးေတာ့ အခုန Creditable ျဖစ္တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲတခုလုိ႔ က်မတို႔ ေျပာလို႔မရပါဘူးရွင့္။
ကိုသားညႊန္႔ဦး ။ ။ အခုန မေဝေဝႏု ေျပာသြားတဲ့အထဲမွာ အပယ္ခံရတဲ့ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းတခ်ဳိ ႔ဟာ ၁၉၉၀၊ ၿပီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၀ မွာ ပါခဲ့တဲ့ လူေတြ၊ အမတ္ေတာင္ ျဖစ္ဖူးတဲ့လူေတြ ပါတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အခု အေျခအေနမွာ အပယ္ခံရတဲ့အျပင္ တခ်ဳိ ႔ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြမွာဆိုရင္ က်ေနာ္တို႔ ၾကားရသေလာက္ မူစလင္ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းေတြထားဖို႔ စိုးရိမ္တယ္ဆိုတဲ့ သတင္းေတြလည္း ထြက္တယ္ဆိုတာ ၾကားရပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ဒီအေျခအေနတခုလံုးက မူစလင္ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းေတြ ျဖစ္လာတဲ့ အေျခအေနတခုလံုးက အရင္တုန္းက ျဖစ္ခဲ့တဲ့ အၾကမ္းဖက္မႈရဲ ႔ သက္ေရာက္မႈေတြလို႔ ေျပာႏိုင္လား။ ေနာက္ စိုးရိမ္မႈနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ေကာ မေဝေဝႏု ဘာမ်ား ေျဖရွင္းလုိပါလဲ။
မေဝေဝႏု ။ ။ ဒါက က်မတုိ႔ရဲ ႔ ႏိုင္ငံေရးေျပာင္းလဲကာလႀကီး ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲၿပီးေတာ့ ဒီမိုကေရစီ ႏိုင္ငံေရးစနစ္ကို ေျပာင္းလဲတဲ့ဆိုတဲ့ကာလမွာ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ ေနာက္ဆက္တြဲ အၾကမ္းဖက္မႈေတြ၊ အမုန္းတရား ျမင့္တက္လာမႈေတြ။ အဲဒါေတြရဲ ႔ ေနာက္တက္တြဲလို႔ ေျပာလို႔ရေပမယ့္လဲ တကယ္ပဲ က်မတို႔ႏိုင္ငံဟာ ဒီမိုကေရစီစနစ္ကို သြားေနတယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ ဒီလိုမ်ဳိး ပေယာဂေတြ၊ အခက္အခဲေတြကို ပဋိပကၡ၊ မုန္းတီးမႈေတြ စသျဖင့္ အဲဒီအေပၚ အေျခခံတဲ့ အဃာတတရားကို အေျခခံတဲ့ ခြဲျခားမႈေတြ၊ ဖယ္က်ဥ္မႈေတြကို လုပ္လို႔မရပါဘူး။ တကယ္လို႔ တကယ္ပဲ စစ္မွန္တဲ့ ဒီမုိကေရစီစနစ္ကို သြားေနတယ္ဆိုရင္ အဲဒီ process ကို ႏိုင္ငံထဲမွာရွိတဲ့လူေတြ၊ ႏိုင္ငံသားေတြအားလံုးဟာ အခုနေျပာတဲ့ ဒီမုိကေရစီရဲ ႔ အသီးအပြင့္ ဒါမွမဟုတ္ ဒီမုိကေရစီစနစ္ကိုသြားတဲ့ အထဲမွာ ေလွ်ာက္လွမ္းတဲ့အထဲမွာ အားလံုးေခၚေဆာင္သြားရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အုပ္စုတစုကို ဖယ္က်ဥ္ၿပီးေတာ့၊ ဒါမွမဟုတ္ရင္ တခ်ဳိ ႔ကို ဖယ္က်ဥ္ၿပီးေတာ့ တခ်ဳိ ႔ကို နည္းနည္းေလးေပးမယ္။ တခ်ဳိ ႔ကို မ်ားမ်ားေပးမယ္ဆိုတဲ့ မူဝါဒနဲ႔ သြားမယ္ဆိုရင္ ေသခ်ာပါတယ္။ ဒါဟာ စစ္မွန္တဲ့ ဒီမိုကေရစီကိုလည္း မေရာက္ႏိုင္သလို၊ မွ်တတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲတခုလည္း မျဖစ္လာႏိုင္ပါဘူး။ ဒီဟာ သမိုင္းအစဥ္အဆက္ အက်င့္ပါသြားမယ္ဆိုရင္ ပိုၿပီးေတာ့ေတာင္ ဒီမုိကေရစီအတြက္ အခက္အခဲရွိတယ္။ စိန္ေခၚမႈတရပ္လို႔ က်မ ျမင္ပါတယ္။
ကိုသားညႊန္႔ဦး ။ ။ ေနာက္တခ်က္က ဘာသာေရးကို အသံုးခ်ၿပီးေတာ့ မဲဆြယ္စည္းရံုးေရးမွာ သံုးတဲ့ကိစၥပါ။ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက စိုးရိမ္ေနၾကပါတယ္။ ႏိုင္ငံတကာကလည္း ဒီကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ စိုးရိမ္ေၾကာင္း ေျပာလာတာ ရွိပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ လက္ရွိ မဲဆြယ္စည္းရံုးမႈေတြမွာေကာ ဘာသာေရးအရ လႈံေဆာ္မႈေတြ၊ ဘာသာေရးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ေထာက္ျပေျပာဆိုမႈေတြ ေတြ႔ရပါလား။ ဒါနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ဘယ္လိုျမင္လဲ။
မေဝေဝႏု ။ ။ မဲဆြယ္စည္းရံုးမႈေတြမွာ အခု က်မတို႔ ေတြ႔ရသေလာကေတာ့ ဘာသာေရးေပၚ အေျခခံၿပီးေတာ့ လုပ္ေနတယ္ဆိုတဲ့ အေထာက္အထားေတြ အမ်ားႀကီး ေတြ႔ရပါတယ္။ ပါတီေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက အဲဒီအေပၚမွာ အေျခခံတာကိုလည္း ေတြ႔ရပါတယ္။ ေနာက္တခုက NLD Opposition party ကိုယ္တိုင္ သူတုိ႔အမတ္ေတြထဲမွာ မူစလင္ကို မထည့္ထားျခင္းအေပၚမွာ သူတုိ႔ တမင္တကာလုပ္တာ မဟုတ္ပါဘူးလို႔ ေျပာတယ္ဆိုေပမယ့္ က်မတို႔ သံသယရွိတာ ဘာလဲဆိုေတာ့ ဒီ ဘာသာေရး လႈံေဆာ္မႈေတြေၾကာင့္ မထည့္တာလား။ တမင္တကာ မထည့္တာလားဆုိတဲ့ဟာမ်ဳိး သံသယျဖစ္စရာ ျဖစ္လာတယ္။ ပါတီႀကီး ဒီမုိကေရစီ ပါတီႀကီးေတာင္ ဒီလို စိုးရိမ္ေနရတယ္။ ဘာသာေရး လႈံေဆာ္မႈေတြကို စိုးရိမ္ေနရတဲ့ အေနအထားမွာ ရွိေနၿပီေတာ့။ ဒါေပမဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကေတာ့ ဘာသာေရးအေပၚ အေျခခံၿပီးျဖစ္ျဖစ္ မဲဆြယ္စည္းရံုးမႈေတြ မလုပ္ဘူး။ လူပုဂၢိဳလ္ေတြအေပၚ တေယာက္ခ်င္းဆီ၊ တဦးခ်င္းဆီအေပၚျဖစ္ျဖစ္၊ အဖြဲ႔အစည္းအေပၚ အေျခခံၿပီးုုျဖစ္ျဖစ္ အခုန တုိက္ခိုက္ၿပီးေတာ့ စည္းရံုးလႈံေဆာ္မႈ မလုပ္ပါဘူးလို႔ ကိုယ္တုိင္ေျပာၿပီးၿပီေပါ့။ ဒါေပမဲ့ တျခားတဘက္မွာလဲ ဘာသာေရးအေပၚ အေျခခံၿပီးေတာ့ စည္းရံုးလံႈေဆာ္မႈေတြ အားေကာင္းေကာင္းနဲ႔ လုပ္ေနတာမ်ဳိးေတြလည္း ေတြ႔ေနရပါတယ္။
ကိုသားညႊန္႔ဦး ။ ။ ဒါေပမဲ့ က်ေနာ္တုိ႔ သတိထားမိေလာက္ေတာ့ ေရြးေကာက္ပြဲဥပေဒေတြထဲမွာ ဘာသာေရးကို အသံုးမခ်ရဘူးဆိုတဲ့ ကန္႔သတ္ခ်က္ေတြ ရွိပါတယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ရဲ ႔ ရပ္တည္ခ်က္က ဒီအေပၚမွာ အားရစရာ ရွိရဲ ႔လား။
မေဝေဝႏု ။ ။ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္က တေခါက္ေျပာတာကေတာ့ သူ႔အေပၚမွာ တုိင္းၾကားမႈေရာက္မလာသေရြ ႔ သူ အေရးယူေဆာင္ရြက္မႈ လုပ္လို႔မရဘူးဆိုတဲ့ဟာမ်ဳိး ေျပာခဲ့တာမ်ဳိး ရွိတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေသခ်ာတာကေတာ့ အားလံုးသိတဲ့အတိုင္း ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ဟာ လြတ္လပ္တဲ့ ေကာ္မရွင္တခု မဟုတ္ဘူး။ သူ႔စံခ်ိန္စံညႊန္းနဲ႔ဆိုရင္ ႏိုင္ငံတကာမွာဆိုရင္လဲ လြတ္လပ္မွ်တတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲတခုမွာ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ဆိုတာ independence ျဖစ္ရတယ္။ လြတ္လပ္တဲ့ ေကာ္မရွင္ ျဖစ္ရတယ္။ အခုက မလြတ္လပ္ဘူးဆိုတာလည္း အထင္သား ေတြ႔ေနရတယ္ဆိုေတာ့ သူ႔ရဲ ႔ role က ဘယ္ေလာက္အထိ ခိုင္မာမႈရွိမယ္ဆိုတာေတာ့ ေျပာရခက္ပါတယ္။
ကိုသားညႊန္႔ဦး ။ ။ အခုန မေဝႏု ေျပာသြားတဲ့အထဲမွာ ႏိုင္ငံေရးပါတီတခ်ဳိ ႔က ဘာသာေရးကို အေၾကာင္းျပၿပီးေတာ့ တျခားလူေတြကို တိုက္ခိုက္တာေတြ၊ စည္းရံုးလႈံေဆာ္တာေတြ ရွိတယ္ဆိုေတာ့ ဒီအေပၚမွာေကာ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ရဲ ႔ ကိုင္တြယ္မႈက ဘယ္လိုရွိလဲ။ ဘယ္လို သတိထားမိလဲ။
မေဝေဝႏု ။ ။ ေလာေလာဆယ္အထိေတာ့ က်မတို႔ မေတြ႔ရေသးပါဘူး။
ကိုသားညႊန္႔ဦး ။ ။ အဲဒါ တုိင္းၾကားမႈ မရွိလို႔လား။
မေဝေဝႏု ။ ။ တိုင္းၾကားမႈ မရွိလို႔လဲ ျဖစ္ႏုိင္သလို။ ရွိတာကိုလည္း သူ႔အေနနဲ႔ Action ယူႏိုင္တဲ့ အေနအထား မရွိတာမ်ဳိးလည္း ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ က်မတို႔က ဘယ္ေလာက္အထိ တုိင္းၾကားမႈ ရွိတယ္ဆိုတာမ်ဳိးကိုေတာ့ အတိအက် မသိႏုိင္ပါဘူး။
ကိုသားညႊန္႔ဦး ။ ။ ေနာက္ ပယ္ခ်ခံရတဲ့ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းေတြ ကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ရဲ ႔ ေျဖရွင္းခ်က္က ဘယ္လုိရွိလဲ။ သူတုိ႔ရဲ ႔ ရပ္တည္မႈက ေက်နပ္အားရဖြယ္ရွိလား။
မေဝေဝႏု ။ ။ ပယ္ခ်ခံရတယ္ဆိုတာကလဲ မမွ်မတ ပယ္ခ်ခံရမႈလို႔ က်မ ျမင္တယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ဥပမာဆုိလုိ႔ရွိရင္ လူမ်ဳိးဘာသာေပၚ အေျခခံၿပီးေတာ့ အခုန အေထာက္အထားေတြ ေတာင္းတာတုိ႔ဆိုေတာ့ ဗုဒၶဘာသာ မဟုတ္ဘူးဆိုရင္ ဒီႏုိင္ငံသားမဟုတ္ဘူးဆိုတဲ့ ပံုစံမ်ဳိးနဲ႔ လူမ်ဳိးဘာသာကို အေျခခံၿပီးေတာ့ အေထာက္အထားေတြ ေတာင္းတာေပါ့။ ဥပမာ က်မအေဖဆိုလုိ႔ရွိရင္ သူ႔ရဲ ႔ ဘိုးေဘးေတြ။ အဘိုးတင္မကဘူး အေဘးေတြ အေဘးေတြ အေဘးၿပီးေတာ့ ေနာက္ထပ္တဆင့္အထိေတာင္ အေထာက္အထားေတြ ျပခိုင္းတယ္။ ဘိုးေဘးဘီဘင္အထိေတာင္ အေထာက္အထားေတြ ျပခိုင္းတယ္။ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ေၾကာင္း၊ ဒီမွာေနထုိင္ေၾကာင္း အေထာက္အထားေတြ ျပခိုင္းတယ္။ ဒါေပမဲ့ တျခား ဗုဒၶဘာသာ ကိုယ္စားလွယ္တေယာက္ကိုေတာ့ မျပခိုင္းဘူး။ ဒါက ဘာသာေရးအေပၚ အေျခခံၿပီးေတာ့ သူက ေတာင္းဆိုတဲ့ဟာမ်ဳိး က်မတို႔ အဲဒါကို ေတြ႔ရတယ္။ ေနာက္တခါ အဲဒီလို ျပခိုင္းတဲ့အခါမွာ က်မအေဖဆိုရင္ ျပႏုိင္တယ္။ အဘုိးတင္မဟုတ္ဘူး ေဘးဘီဘင္ေတြပါ။ ဒီမွာ ေျမခြန္ေျပစာတုိ႔ဘာတုိ႔ ဟိုတုန္းထဲက ဒီေနရာမွာ အခ်က္အျခာက် ေနထုိင္။ က်မတို႔ ရြာေတြမွာ ဟိုတုန္းကတည္းက ဘုိးေဘးအဆက္ဆက္ ေနထုိင္ခဲ့တယ္ဆိုတဲ့ အေထာက္အထားေတြ အမ်ားႀကီးျပႏိုင္တယ္။ ျပႏိုင္ရဲ ႔သားနဲ႔ သူက ပယ္ခ်တာပဲ။ ပယ္ခ်တဲ့ အခုန က်မ ေျပာခဲ့သလိုမ်ဳိး အရင္တုန္းက Eligible ျဖစ္တဲ့ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း ျဖစ္ခဲ့တယ္။ ၉၀ တုန္းက အေရြးခံခဲ့တယ္။ ၉၀ တုန္းကဆို က်မတို႔အေဖ ေျပာျပသေလာက္ ပိုၿပီးေတာ့ေတာင္ စီစစ္တယ္။ ၿမိဳ ႔နယ္အဆင့္၊ ခရိုင္အဆင့္၊ ျပည္နယ္အဆင့္ အဆင့္ဆင့္ အခုထက္ေတာင္ အဆင့္ပိုမ်ားတယ္။ အဲဒီမွာ သူက အခုနလိုမ်ုိး ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း အရည္အခ်င္းနဲ႔ ျပည့္ဝလို႔ပဲ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း ျဖစ္ခဲ့ၿပီး၊ အခု ဒီထက္ ႏွစ္ေပါင္း (၂၅) ႏွစ္ေက်ာ္တဲ့အခါၾကေတာ့မွ မျဖစ္ဘူးဆိုတဲ့ဟာက ေတာ္ေတာ္ေလး အံ့ၾသစရာေကာင္းတယ္လို႔ က်မ ျမင္တယ္ေပါ့။ အေထာက္အထားေတြလည္း ျပရဲ ႔သားနဲ႔။ က်မထင္တဲ့ က်မတို႔ အေဖေတြ။ က်မလည္း သြားၿပီးေတာ့တင္တဲ့ Process မွာပါတယ္။ က်မတို႔က သိရသေလာက္ေတာ့ အဲဒီ စာရြက္ေတြကို သူတုိ႔က ၾကည့္ေတာင္မၾကည့္ဘူး ဒီအတိုင္းကို ခ်က္ခ်င္း (၂၉) ရက္ေန႔ကို ေနာက္ဆံုးတင္ခိုင္းၿပီးေတာ့ (၂၉) ရက္ေန႔ ေန႔လယ္ (၁) နာရီေလာက္မွာ သူတုိ႔ သြားတင္တယ္။ (၄) နာရီေလာက္မွာ စာရင္းထြက္လာတဲ့အခါမွာ သူတို႔ နာမည္မပါဘူးဆိုေတာ့ ဒါက ၾကည့္ေတာင္မၾကည့္ဘဲ ပယ္ခ်တဲ့ သေဘာမ်ဳိး။ State မွာ သြားတင္ေတာ့လဲ အဲဒီအတုိင္းပဲ။ မိဘေတြက ႏုိင္ငံသား မျဖစ္ဘူးဆိုတဲ့ဟာမ်ဳိး၊ ႏိုင္ငံသားျဖစ္တယ္ဆိုတာ သံသယ ရွိတဲ့ဟာမ်ဳိးနဲ႔ ပယ္ခ်တယ္။ အေၾကာင္းျပခ်က္ကလည္း အဲဒီလိုမ်ဳိးေပးတယ္။ ဒါေပမဲ့လဲ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း အရည္အခ်င္းမွာ အခုနေျပာသလို ႏိုင္ငံတကာ စံခ်ိန္စံညႊန္းအရဆုိရင္ ဒါဟာ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းက ႏိုင္ငံသားျဖစ္ရင္ရၿပီ။ ဒါက တက႑။ ဒါေပမဲ့ ေသခ်ာပါတယ္။ က်မ အခုနေျပာသလို ဦးသိန္းစိန္ သမၼတႀကီးပဲျဖစ္ျဖစ္ သူ႔ရဲ ႔ အဘိုးအဘြားေတြ ႏိုင္ငံသားကဒ္ ျပႏုိင္လားလို႔ က်မ ျပန္ေမးခ်င္တယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ႏုိင္ငံသားကဒ္ ထုတ္ေပးတာ ၁၉၅၂ မွ စၿပီးေတာ့ အမ်ဳိးသားမွတ္ပံုတင္ေတြ ထုတ္ေပးတာကို။ ဒါဟာ မမွ်တတဲ့ ေတာင္းဆိုမႈေတြ လုိအပ္ခ်က္ေတြ။ လူမ်ဳိးဘာသာေပၚ အေျခခံၿပီးေတာ့ ေတာင္းၿပီးေတာ့မွ အခုလိုမ်ဳိး ပယ္ခ်တယ္လို႔ ထင္တယ္။ ဒါေပမဲ့ UEC မွာ ထပ္ၿပီးေတာ့ အယူခံတာမ်ဳိးေတာ့ ေတြ႔တယ္။ တရားဝင္ အယူခံခြင့္ မရွိဘူး။ State မွာ ၿပီးတယ္။ ဒါေပမဲ့ UEC က အထူးစံုစမ္းေရးေကာ္မရွင္ကို ဖြဲ႔ၿပီးေတာ့ ျပန္စီစစ္ၿပီးေတာ့ တခ်ဳိ ႔ေသာ ပုဂၢိဳလ္ေတြကို ျပန္ခ်ေပးတယ္လို႔ သိရတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒါဟာ အနည္းစုေလးေပါ့။
ကိုသားညႊန္႔ဦး ။ ။ က်ေနာ္ ေနာက္ဆံုးတခု ေမးခ်င္ပါတယ္။ ခပ္တိုတုိေလး ေျဖေပးပါ။ ရခုိင္ျပည္နယ္ အေျခအေနပါ။ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ လာမယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ မဲဆြယ္မႈေတြျဖစ္ျဖစ္၊ မဲေပးတာပဲျဖစ္ျဖစ္ မွ်မွ်တတ ျဖစ္မယ္လို႔ ယူဆပါရဲ ႔လား။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆုိေတာ့ မ်ားေသာအားျဖင့္ မဲမေပးရတဲ့ လူဦးေရ ရခုိင္ျပည္မွာ ပိုမ်ားလာတယ္ သိရလို႔ပါ။
မေဝေဝႏု ။ ။ က်မတို႔ လြတ္လပ္မွ်တတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပမယ္လို႔ ေျပာတယ္။ အခုန ရခိုင္ျပည္မွာရွိတဲ့ လူဦးေရရဲ ႔ သံုးခ်ဳိးတခ်ဳိးက မဲေပးခြင့္ မရဘူးဆိုရင္ ဒါက လြတ္လပ္မွ်တတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာလို႔ကို မရပါဘူး။ လူေတြက အခုန IDP Camps ေတြ ဒုကၡသည္စခန္းေတြထဲကို ပို႔ခံထားရတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ အဲဒီ ဒုကၡသည္စခန္းက လူေတြကလည္း မဲေပးခြင့္ မရဘူး။ အခုန ၂၀၁၀ တုန္းက မဲေပးခြင့္ရခဲ့တဲ့ အျဖဴကဒ္ ကိုင္ထားတဲ့လူေတြကလည္း အခု ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ မဲေပးခြင့္ မရဘူးဆိုတဲ့အခါၾကေတာ့ ျပည္နယ္တခုလံုးရဲ ႔ သံုးခ်ဳိးတခ်ဳိး လူဦးေရက မဲေပးခြင့္ မရဘူးဆိုေတာ့ ဒါက မွ်တတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲ ျဖစ္လာစရာ မရွိဘူး။ အဲဒီလူထုကို ကုိယ္စားျပဳတဲ့ ကိုယ္စားလွယ္ေတြလည္း အေရြးခံခြင့္ မရဘူးဆိုတာလဲ ဒါက ဘယ္လိုမွ မွ်တတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲလို႔ က်မတို႔ ေျပာလို႔မရပါဘူး။
ကိုသားညႊန္႔ဦး ။ ။ မေဝေဝႏု ေက်းဇူးပါ။
မေဝေဝႏု ။ ။ ဟုတ္ကဲ့ပါ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။
ကိုသားညႊန္႔ဦး ။ ။ မေဝေဝႏု VOA ကိုလာၿပီး အခုလို ေျဖၾကားေပးတာကို ေက်းဇူးအမ်ားႀကီးတင္ပါတယ္။ က်ေနာ္ အရင္ဆံုး ေရြးေကာက္ပြဲနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ပါ။ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ထူးထူးျခားျခားဆိုရင္ အရင္ဆံုး ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း တင္တဲ့အခါမွာ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ က ပယ္ခ်လိုက္တယ္။ အေယာက္ (၇၀) ေက်ာ္ ပယ္ခ်ခံလိုက္ရတယ္။ ပယ္ခ်ခံရတဲ့အထဲမွာ အမ်ားစုကလဲ က်ေနာ္တို႔ ေလ့လာမိသေလာက္ဆိုရင္ ႏုိင္ငံသားျဖစ္မႈကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ေနတယ္။ သူတို႔ မိဘႏွစ္ပါး ႏိုင္ငံသားမျဖစ္တဲ့ကိစၥ။ အဲဒီအထဲမွာ အမ်ားစုက မူစလင္ေတြ ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဒီအေျခအေနဟာ ဘယ္ေလာက္အထိ ေရြးေကာက္ပြဲေပၚ သက္ေရာက္မႈရွိလဲ။ ဒီလူေတြက တကယ္ပဲ ႏိုင္ငံသား မဟုတ္တာလား။ ႏိုင္ငံသားစီစစ္မႈအတြက္ အခက္အခဲ ရွိတာလား။
မေဝေဝႏု ။ ။ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။ တခ်ဳိ ႔ကိစၥေတြက ေျပာရတာေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေလး ခက္တာေပါ့။ ဒါေပမဲ့ အခုနက အပယ္ခံရတဲ့ လူေတြကို ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ မ်ားေသာအားျဖင့္ မူစလင္ေတြ ျဖစ္ေနတယ္။ အထူးသျဖင့္ ရိုဟင္ဂ်ာေတြ။ ရခိုင္ျပည္က လူေတြ ျဖစ္ေနတယ္။ ဆိုေတာ့ ဒါက တမင္တကာပဲ လူမ်ဳိးေရးအေပၚ အေျခခံၿပီးေတာ့ ပယ္ခ်ခံရတာလားဆိုတာ သံသယ ျဖစ္လာပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ဒီေလွ်ာက္လႊာတင္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြထဲမွာ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲေတြမွာ ပါဖူးတဲ့လူေတြ။ အဲဒီလိုပဲ ၂၀၁၂၀ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အမတ္ေလာင္းအျဖစ္ ေရြးခ်ယ္ခံရတဲ့လူေတြ။ အခုေလာေလာဆယ္ အမတ္ျဖစ္ေနတဲ့လူေတြလည္းပါတယ္ဆုိေတာ့ အခု ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ရဲ ႔ စီစစ္ေရးေကာ္မရွင္က ပယ္ခ်တယ္ဆုိတာက နည္းနည္းေတာ့ ယုတၱိမရွိဘူးလို႔ ထင္ရတယ္။ ဒါက ဥပေဒကို တန္ျပန္သက္ေရာက္တာ။ ေနာက္ေၾကာင္းျပန္ သက္ေရာက္မႈသေဘာမ်ဳိး ျဖစ္ေနတယ္။ ဒါကို တရားဥပေဒ စိုးမိုးမႈအရ ၾကည့္မယ္ဆိုရင္လဲ ကိုက္ညီမႈ မရွိဘူး။ အဲဒီလိုမ်ဳိးပဲ ဒီမိုကေရစီ စံခ်ိန္စံညႊန္းနဲ႔ ျပန္ၿပီးတိုင္းတာမယ္ဆိုရင္လဲ ဒါက လူနည္းစုေတြ၊ လူမ်ဳိးေရး၊ လူမ်ဳိးဘာသာအေပၚ အေျခခံၿပီးေတာ့ ပယ္ခ်တာဟာ ေရြးေကာက္ပြဲ စည္းမ်ဥ္းစည္းခံေတြနဲ႔လဲ မလိုက္၊ မကိုက္ညီသလို၊ ဒီမိုကေရစီ စံခ်ိန္စံညႊန္းနဲ႔လဲ မကိုက္ညီပါဘူး။ အထူးသျဖင့္ Creditable ျဖစ္တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲ အဲဒီလို ေျပာၾကတယ္။ အစိုးရကိုယ္တုိင္က အဲဒီလိုျဖစ္ေအာင္ လုပ္မယ္လို႔ ေျပာေနၾကတယ္ဆိုေပမယ့္ တကယ္လို႔သာ လူနည္းစုေတြကို ဖယ္ထုတ္မယ္။ ဒါမွမဟုတ္ ႏုိင္ငံေရးအရ လူနည္းစုေတြ၊ လူမ်ဳိးေရး ဘသာေရးအေပၚ အေျခခံတဲ့ လူနည္းစုေတြကို ဖယ္ထုတ္ၿပီးေတာ့ ေရြးေကာက္ပြဲကို က်င္းပမယ္ဆုိလို႔ရွိရင္ ဒါက လြတ္လပ္မွ်တၿပီးေတာ့ အခုန Creditable ျဖစ္တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲတခုလုိ႔ က်မတို႔ ေျပာလို႔မရပါဘူးရွင့္။
ကိုသားညႊန္႔ဦး ။ ။ အခုန မေဝေဝႏု ေျပာသြားတဲ့အထဲမွာ အပယ္ခံရတဲ့ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းတခ်ဳိ ႔ဟာ ၁၉၉၀၊ ၿပီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၀ မွာ ပါခဲ့တဲ့ လူေတြ၊ အမတ္ေတာင္ ျဖစ္ဖူးတဲ့လူေတြ ပါတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အခု အေျခအေနမွာ အပယ္ခံရတဲ့အျပင္ တခ်ဳိ ႔ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြမွာဆိုရင္ က်ေနာ္တို႔ ၾကားရသေလာက္ မူစလင္ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းေတြထားဖို႔ စိုးရိမ္တယ္ဆိုတဲ့ သတင္းေတြလည္း ထြက္တယ္ဆိုတာ ၾကားရပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ဒီအေျခအေနတခုလံုးက မူစလင္ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းေတြ ျဖစ္လာတဲ့ အေျခအေနတခုလံုးက အရင္တုန္းက ျဖစ္ခဲ့တဲ့ အၾကမ္းဖက္မႈရဲ ႔ သက္ေရာက္မႈေတြလို႔ ေျပာႏိုင္လား။ ေနာက္ စိုးရိမ္မႈနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ေကာ မေဝေဝႏု ဘာမ်ား ေျဖရွင္းလုိပါလဲ။
မေဝေဝႏု ။ ။ ဒါက က်မတုိ႔ရဲ ႔ ႏိုင္ငံေရးေျပာင္းလဲကာလႀကီး ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲၿပီးေတာ့ ဒီမိုကေရစီ ႏိုင္ငံေရးစနစ္ကို ေျပာင္းလဲတဲ့ဆိုတဲ့ကာလမွာ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ ေနာက္ဆက္တြဲ အၾကမ္းဖက္မႈေတြ၊ အမုန္းတရား ျမင့္တက္လာမႈေတြ။ အဲဒါေတြရဲ ႔ ေနာက္တက္တြဲလို႔ ေျပာလို႔ရေပမယ့္လဲ တကယ္ပဲ က်မတို႔ႏိုင္ငံဟာ ဒီမိုကေရစီစနစ္ကို သြားေနတယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ ဒီလိုမ်ဳိး ပေယာဂေတြ၊ အခက္အခဲေတြကို ပဋိပကၡ၊ မုန္းတီးမႈေတြ စသျဖင့္ အဲဒီအေပၚ အေျခခံတဲ့ အဃာတတရားကို အေျခခံတဲ့ ခြဲျခားမႈေတြ၊ ဖယ္က်ဥ္မႈေတြကို လုပ္လို႔မရပါဘူး။ တကယ္လို႔ တကယ္ပဲ စစ္မွန္တဲ့ ဒီမုိကေရစီစနစ္ကို သြားေနတယ္ဆိုရင္ အဲဒီ process ကို ႏိုင္ငံထဲမွာရွိတဲ့လူေတြ၊ ႏိုင္ငံသားေတြအားလံုးဟာ အခုနေျပာတဲ့ ဒီမုိကေရစီရဲ ႔ အသီးအပြင့္ ဒါမွမဟုတ္ ဒီမုိကေရစီစနစ္ကိုသြားတဲ့ အထဲမွာ ေလွ်ာက္လွမ္းတဲ့အထဲမွာ အားလံုးေခၚေဆာင္သြားရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အုပ္စုတစုကို ဖယ္က်ဥ္ၿပီးေတာ့၊ ဒါမွမဟုတ္ရင္ တခ်ဳိ ႔ကို ဖယ္က်ဥ္ၿပီးေတာ့ တခ်ဳိ ႔ကို နည္းနည္းေလးေပးမယ္။ တခ်ဳိ ႔ကို မ်ားမ်ားေပးမယ္ဆိုတဲ့ မူဝါဒနဲ႔ သြားမယ္ဆိုရင္ ေသခ်ာပါတယ္။ ဒါဟာ စစ္မွန္တဲ့ ဒီမိုကေရစီကိုလည္း မေရာက္ႏိုင္သလို၊ မွ်တတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲတခုလည္း မျဖစ္လာႏိုင္ပါဘူး။ ဒီဟာ သမိုင္းအစဥ္အဆက္ အက်င့္ပါသြားမယ္ဆိုရင္ ပိုၿပီးေတာ့ေတာင္ ဒီမုိကေရစီအတြက္ အခက္အခဲရွိတယ္။ စိန္ေခၚမႈတရပ္လို႔ က်မ ျမင္ပါတယ္။
ကိုသားညႊန္႔ဦး ။ ။ ေနာက္တခ်က္က ဘာသာေရးကို အသံုးခ်ၿပီးေတာ့ မဲဆြယ္စည္းရံုးေရးမွာ သံုးတဲ့ကိစၥပါ။ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက စိုးရိမ္ေနၾကပါတယ္။ ႏိုင္ငံတကာကလည္း ဒီကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ စိုးရိမ္ေၾကာင္း ေျပာလာတာ ရွိပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ လက္ရွိ မဲဆြယ္စည္းရံုးမႈေတြမွာေကာ ဘာသာေရးအရ လႈံေဆာ္မႈေတြ၊ ဘာသာေရးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ေထာက္ျပေျပာဆိုမႈေတြ ေတြ႔ရပါလား။ ဒါနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ဘယ္လိုျမင္လဲ။
မေဝေဝႏု ။ ။ မဲဆြယ္စည္းရံုးမႈေတြမွာ အခု က်မတို႔ ေတြ႔ရသေလာကေတာ့ ဘာသာေရးေပၚ အေျခခံၿပီးေတာ့ လုပ္ေနတယ္ဆိုတဲ့ အေထာက္အထားေတြ အမ်ားႀကီး ေတြ႔ရပါတယ္။ ပါတီေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက အဲဒီအေပၚမွာ အေျခခံတာကိုလည္း ေတြ႔ရပါတယ္။ ေနာက္တခုက NLD Opposition party ကိုယ္တိုင္ သူတုိ႔အမတ္ေတြထဲမွာ မူစလင္ကို မထည့္ထားျခင္းအေပၚမွာ သူတုိ႔ တမင္တကာလုပ္တာ မဟုတ္ပါဘူးလို႔ ေျပာတယ္ဆိုေပမယ့္ က်မတို႔ သံသယရွိတာ ဘာလဲဆိုေတာ့ ဒီ ဘာသာေရး လႈံေဆာ္မႈေတြေၾကာင့္ မထည့္တာလား။ တမင္တကာ မထည့္တာလားဆုိတဲ့ဟာမ်ဳိး သံသယျဖစ္စရာ ျဖစ္လာတယ္။ ပါတီႀကီး ဒီမုိကေရစီ ပါတီႀကီးေတာင္ ဒီလို စိုးရိမ္ေနရတယ္။ ဘာသာေရး လႈံေဆာ္မႈေတြကို စိုးရိမ္ေနရတဲ့ အေနအထားမွာ ရွိေနၿပီေတာ့။ ဒါေပမဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကေတာ့ ဘာသာေရးအေပၚ အေျခခံၿပီးျဖစ္ျဖစ္ မဲဆြယ္စည္းရံုးမႈေတြ မလုပ္ဘူး။ လူပုဂၢိဳလ္ေတြအေပၚ တေယာက္ခ်င္းဆီ၊ တဦးခ်င္းဆီအေပၚျဖစ္ျဖစ္၊ အဖြဲ႔အစည္းအေပၚ အေျခခံၿပီးုုျဖစ္ျဖစ္ အခုန တုိက္ခိုက္ၿပီးေတာ့ စည္းရံုးလႈံေဆာ္မႈ မလုပ္ပါဘူးလို႔ ကိုယ္တုိင္ေျပာၿပီးၿပီေပါ့။ ဒါေပမဲ့ တျခားတဘက္မွာလဲ ဘာသာေရးအေပၚ အေျခခံၿပီးေတာ့ စည္းရံုးလံႈေဆာ္မႈေတြ အားေကာင္းေကာင္းနဲ႔ လုပ္ေနတာမ်ဳိးေတြလည္း ေတြ႔ေနရပါတယ္။
ကိုသားညႊန္႔ဦး ။ ။ ဒါေပမဲ့ က်ေနာ္တုိ႔ သတိထားမိေလာက္ေတာ့ ေရြးေကာက္ပြဲဥပေဒေတြထဲမွာ ဘာသာေရးကို အသံုးမခ်ရဘူးဆိုတဲ့ ကန္႔သတ္ခ်က္ေတြ ရွိပါတယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ရဲ ႔ ရပ္တည္ခ်က္က ဒီအေပၚမွာ အားရစရာ ရွိရဲ ႔လား။
မေဝေဝႏု ။ ။ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္က တေခါက္ေျပာတာကေတာ့ သူ႔အေပၚမွာ တုိင္းၾကားမႈေရာက္မလာသေရြ ႔ သူ အေရးယူေဆာင္ရြက္မႈ လုပ္လို႔မရဘူးဆိုတဲ့ဟာမ်ဳိး ေျပာခဲ့တာမ်ဳိး ရွိတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေသခ်ာတာကေတာ့ အားလံုးသိတဲ့အတိုင္း ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ဟာ လြတ္လပ္တဲ့ ေကာ္မရွင္တခု မဟုတ္ဘူး။ သူ႔စံခ်ိန္စံညႊန္းနဲ႔ဆိုရင္ ႏိုင္ငံတကာမွာဆိုရင္လဲ လြတ္လပ္မွ်တတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲတခုမွာ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ဆိုတာ independence ျဖစ္ရတယ္။ လြတ္လပ္တဲ့ ေကာ္မရွင္ ျဖစ္ရတယ္။ အခုက မလြတ္လပ္ဘူးဆိုတာလည္း အထင္သား ေတြ႔ေနရတယ္ဆိုေတာ့ သူ႔ရဲ ႔ role က ဘယ္ေလာက္အထိ ခိုင္မာမႈရွိမယ္ဆိုတာေတာ့ ေျပာရခက္ပါတယ္။
ကိုသားညႊန္႔ဦး ။ ။ အခုန မေဝႏု ေျပာသြားတဲ့အထဲမွာ ႏိုင္ငံေရးပါတီတခ်ဳိ ႔က ဘာသာေရးကို အေၾကာင္းျပၿပီးေတာ့ တျခားလူေတြကို တိုက္ခိုက္တာေတြ၊ စည္းရံုးလႈံေဆာ္တာေတြ ရွိတယ္ဆိုေတာ့ ဒီအေပၚမွာေကာ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ရဲ ႔ ကိုင္တြယ္မႈက ဘယ္လိုရွိလဲ။ ဘယ္လို သတိထားမိလဲ။
မေဝေဝႏု ။ ။ ေလာေလာဆယ္အထိေတာ့ က်မတို႔ မေတြ႔ရေသးပါဘူး။
ကိုသားညႊန္႔ဦး ။ ။ အဲဒါ တုိင္းၾကားမႈ မရွိလို႔လား။
မေဝေဝႏု ။ ။ တိုင္းၾကားမႈ မရွိလို႔လဲ ျဖစ္ႏုိင္သလို။ ရွိတာကိုလည္း သူ႔အေနနဲ႔ Action ယူႏိုင္တဲ့ အေနအထား မရွိတာမ်ဳိးလည္း ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ က်မတို႔က ဘယ္ေလာက္အထိ တုိင္းၾကားမႈ ရွိတယ္ဆိုတာမ်ဳိးကိုေတာ့ အတိအက် မသိႏုိင္ပါဘူး။
ကိုသားညႊန္႔ဦး ။ ။ ေနာက္ ပယ္ခ်ခံရတဲ့ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းေတြ ကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ရဲ ႔ ေျဖရွင္းခ်က္က ဘယ္လုိရွိလဲ။ သူတုိ႔ရဲ ႔ ရပ္တည္မႈက ေက်နပ္အားရဖြယ္ရွိလား။
မေဝေဝႏု ။ ။ ပယ္ခ်ခံရတယ္ဆိုတာကလဲ မမွ်မတ ပယ္ခ်ခံရမႈလို႔ က်မ ျမင္တယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ဥပမာဆုိလုိ႔ရွိရင္ လူမ်ဳိးဘာသာေပၚ အေျခခံၿပီးေတာ့ အခုန အေထာက္အထားေတြ ေတာင္းတာတုိ႔ဆိုေတာ့ ဗုဒၶဘာသာ မဟုတ္ဘူးဆိုရင္ ဒီႏုိင္ငံသားမဟုတ္ဘူးဆိုတဲ့ ပံုစံမ်ဳိးနဲ႔ လူမ်ဳိးဘာသာကို အေျခခံၿပီးေတာ့ အေထာက္အထားေတြ ေတာင္းတာေပါ့။ ဥပမာ က်မအေဖဆိုလုိ႔ရွိရင္ သူ႔ရဲ ႔ ဘိုးေဘးေတြ။ အဘိုးတင္မကဘူး အေဘးေတြ အေဘးေတြ အေဘးၿပီးေတာ့ ေနာက္ထပ္တဆင့္အထိေတာင္ အေထာက္အထားေတြ ျပခိုင္းတယ္။ ဘိုးေဘးဘီဘင္အထိေတာင္ အေထာက္အထားေတြ ျပခိုင္းတယ္။ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ေၾကာင္း၊ ဒီမွာေနထုိင္ေၾကာင္း အေထာက္အထားေတြ ျပခိုင္းတယ္။ ဒါေပမဲ့ တျခား ဗုဒၶဘာသာ ကိုယ္စားလွယ္တေယာက္ကိုေတာ့ မျပခိုင္းဘူး။ ဒါက ဘာသာေရးအေပၚ အေျခခံၿပီးေတာ့ သူက ေတာင္းဆိုတဲ့ဟာမ်ဳိး က်မတို႔ အဲဒါကို ေတြ႔ရတယ္။ ေနာက္တခါ အဲဒီလို ျပခိုင္းတဲ့အခါမွာ က်မအေဖဆိုရင္ ျပႏုိင္တယ္။ အဘုိးတင္မဟုတ္ဘူး ေဘးဘီဘင္ေတြပါ။ ဒီမွာ ေျမခြန္ေျပစာတုိ႔ဘာတုိ႔ ဟိုတုန္းထဲက ဒီေနရာမွာ အခ်က္အျခာက် ေနထုိင္။ က်မတို႔ ရြာေတြမွာ ဟိုတုန္းကတည္းက ဘုိးေဘးအဆက္ဆက္ ေနထုိင္ခဲ့တယ္ဆိုတဲ့ အေထာက္အထားေတြ အမ်ားႀကီးျပႏိုင္တယ္။ ျပႏိုင္ရဲ ႔သားနဲ႔ သူက ပယ္ခ်တာပဲ။ ပယ္ခ်တဲ့ အခုန က်မ ေျပာခဲ့သလိုမ်ဳိး အရင္တုန္းက Eligible ျဖစ္တဲ့ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း ျဖစ္ခဲ့တယ္။ ၉၀ တုန္းက အေရြးခံခဲ့တယ္။ ၉၀ တုန္းကဆို က်မတို႔အေဖ ေျပာျပသေလာက္ ပိုၿပီးေတာ့ေတာင္ စီစစ္တယ္။ ၿမိဳ ႔နယ္အဆင့္၊ ခရိုင္အဆင့္၊ ျပည္နယ္အဆင့္ အဆင့္ဆင့္ အခုထက္ေတာင္ အဆင့္ပိုမ်ားတယ္။ အဲဒီမွာ သူက အခုနလိုမ်ုိး ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း အရည္အခ်င္းနဲ႔ ျပည့္ဝလို႔ပဲ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း ျဖစ္ခဲ့ၿပီး၊ အခု ဒီထက္ ႏွစ္ေပါင္း (၂၅) ႏွစ္ေက်ာ္တဲ့အခါၾကေတာ့မွ မျဖစ္ဘူးဆိုတဲ့ဟာက ေတာ္ေတာ္ေလး အံ့ၾသစရာေကာင္းတယ္လို႔ က်မ ျမင္တယ္ေပါ့။ အေထာက္အထားေတြလည္း ျပရဲ ႔သားနဲ႔။ က်မထင္တဲ့ က်မတို႔ အေဖေတြ။ က်မလည္း သြားၿပီးေတာ့တင္တဲ့ Process မွာပါတယ္။ က်မတို႔က သိရသေလာက္ေတာ့ အဲဒီ စာရြက္ေတြကို သူတုိ႔က ၾကည့္ေတာင္မၾကည့္ဘူး ဒီအတိုင္းကို ခ်က္ခ်င္း (၂၉) ရက္ေန႔ကို ေနာက္ဆံုးတင္ခိုင္းၿပီးေတာ့ (၂၉) ရက္ေန႔ ေန႔လယ္ (၁) နာရီေလာက္မွာ သူတုိ႔ သြားတင္တယ္။ (၄) နာရီေလာက္မွာ စာရင္းထြက္လာတဲ့အခါမွာ သူတို႔ နာမည္မပါဘူးဆိုေတာ့ ဒါက ၾကည့္ေတာင္မၾကည့္ဘဲ ပယ္ခ်တဲ့ သေဘာမ်ဳိး။ State မွာ သြားတင္ေတာ့လဲ အဲဒီအတုိင္းပဲ။ မိဘေတြက ႏုိင္ငံသား မျဖစ္ဘူးဆိုတဲ့ဟာမ်ဳိး၊ ႏိုင္ငံသားျဖစ္တယ္ဆိုတာ သံသယ ရွိတဲ့ဟာမ်ဳိးနဲ႔ ပယ္ခ်တယ္။ အေၾကာင္းျပခ်က္ကလည္း အဲဒီလိုမ်ဳိးေပးတယ္။ ဒါေပမဲ့လဲ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း အရည္အခ်င္းမွာ အခုနေျပာသလို ႏိုင္ငံတကာ စံခ်ိန္စံညႊန္းအရဆုိရင္ ဒါဟာ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းက ႏိုင္ငံသားျဖစ္ရင္ရၿပီ။ ဒါက တက႑။ ဒါေပမဲ့ ေသခ်ာပါတယ္။ က်မ အခုနေျပာသလို ဦးသိန္းစိန္ သမၼတႀကီးပဲျဖစ္ျဖစ္ သူ႔ရဲ ႔ အဘိုးအဘြားေတြ ႏိုင္ငံသားကဒ္ ျပႏုိင္လားလို႔ က်မ ျပန္ေမးခ်င္တယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ႏုိင္ငံသားကဒ္ ထုတ္ေပးတာ ၁၉၅၂ မွ စၿပီးေတာ့ အမ်ဳိးသားမွတ္ပံုတင္ေတြ ထုတ္ေပးတာကို။ ဒါဟာ မမွ်တတဲ့ ေတာင္းဆိုမႈေတြ လုိအပ္ခ်က္ေတြ။ လူမ်ဳိးဘာသာေပၚ အေျခခံၿပီးေတာ့ ေတာင္းၿပီးေတာ့မွ အခုလိုမ်ဳိး ပယ္ခ်တယ္လို႔ ထင္တယ္။ ဒါေပမဲ့ UEC မွာ ထပ္ၿပီးေတာ့ အယူခံတာမ်ဳိးေတာ့ ေတြ႔တယ္။ တရားဝင္ အယူခံခြင့္ မရွိဘူး။ State မွာ ၿပီးတယ္။ ဒါေပမဲ့ UEC က အထူးစံုစမ္းေရးေကာ္မရွင္ကို ဖြဲ႔ၿပီးေတာ့ ျပန္စီစစ္ၿပီးေတာ့ တခ်ဳိ ႔ေသာ ပုဂၢိဳလ္ေတြကို ျပန္ခ်ေပးတယ္လို႔ သိရတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒါဟာ အနည္းစုေလးေပါ့။
ကိုသားညႊန္႔ဦး ။ ။ က်ေနာ္ ေနာက္ဆံုးတခု ေမးခ်င္ပါတယ္။ ခပ္တိုတုိေလး ေျဖေပးပါ။ ရခုိင္ျပည္နယ္ အေျခအေနပါ။ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ လာမယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ မဲဆြယ္မႈေတြျဖစ္ျဖစ္၊ မဲေပးတာပဲျဖစ္ျဖစ္ မွ်မွ်တတ ျဖစ္မယ္လို႔ ယူဆပါရဲ ႔လား။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆုိေတာ့ မ်ားေသာအားျဖင့္ မဲမေပးရတဲ့ လူဦးေရ ရခုိင္ျပည္မွာ ပိုမ်ားလာတယ္ သိရလို႔ပါ။
မေဝေဝႏု ။ ။ က်မတို႔ လြတ္လပ္မွ်တတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပမယ္လို႔ ေျပာတယ္။ အခုန ရခိုင္ျပည္မွာရွိတဲ့ လူဦးေရရဲ ႔ သံုးခ်ဳိးတခ်ဳိးက မဲေပးခြင့္ မရဘူးဆိုရင္ ဒါက လြတ္လပ္မွ်တတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာလို႔ကို မရပါဘူး။ လူေတြက အခုန IDP Camps ေတြ ဒုကၡသည္စခန္းေတြထဲကို ပို႔ခံထားရတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ အဲဒီ ဒုကၡသည္စခန္းက လူေတြကလည္း မဲေပးခြင့္ မရဘူး။ အခုန ၂၀၁၀ တုန္းက မဲေပးခြင့္ရခဲ့တဲ့ အျဖဴကဒ္ ကိုင္ထားတဲ့လူေတြကလည္း အခု ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ မဲေပးခြင့္ မရဘူးဆိုတဲ့အခါၾကေတာ့ ျပည္နယ္တခုလံုးရဲ ႔ သံုးခ်ဳိးတခ်ဳိး လူဦးေရက မဲေပးခြင့္ မရဘူးဆိုေတာ့ ဒါက မွ်တတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲ ျဖစ္လာစရာ မရွိဘူး။ အဲဒီလူထုကို ကုိယ္စားျပဳတဲ့ ကိုယ္စားလွယ္ေတြလည္း အေရြးခံခြင့္ မရဘူးဆိုတာလဲ ဒါက ဘယ္လိုမွ မွ်တတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲလို႔ က်မတို႔ ေျပာလို႔မရပါဘူး။
ကိုသားညႊန္႔ဦး ။ ။ မေဝေဝႏု ေက်းဇူးပါ။
မေဝေဝႏု ။ ။ ဟုတ္ကဲ့ပါ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။
ထိပ္တန္းသတင္းမ်ား
-
မဲေပးခြင့္ရွိသူ စာရင္း ထုတ္ျပန္ဖုိ႔ ၾကန္႔ၾကာ ဖြယ္ရွိ
-
-
-
-
-
No items
မိုုဘိုုင္းလ္ App မ်ားကိုု အခမဲ့ ေဒါင္းလုုတ္ ရယူပါ
