Burma, America, The World, Art, Literature, Political Economy through the eyes of a Permanent Exile. "We must take sides. Neutrality helps the oppressor, never the oppressed. Sometimes we must interfere. . . There is so much injustice and suffering crying out for our attention . . . writers and poets, prisoners in so many lands governed by the left and by the right." Elie Wiesel, Nobel Peace Prize Speech, 1986, Oslo. This entire site copyright Kyi May Kaung unless indicated otherwise.
Friday, October 12, 2012
rfa fired excellent correspondent Ko Nyo for daring to complain
---
From:
Subject:
To:
Date: Friday, October 12, 2012, 3:02 AM
အာအက္ဖ္ေအ.. ဘယ္ဆီကိုေရြ႕ေနလဲ (ကိုညိဳ)
ေန႔သစ္ .. http://www.naytthit.net/?p=31143
မူလလမ္းေၾကာင္းနဲ႔ ေသြဖီေနၿပီ
RFA ျမန္မာပိုင္းမွာ ၁၄ ႏွစ္ေက်ာ္ဆက္တိုက္သတင္းလုပ္လာတဲ့ က်ေနာ့ကို၊ ဒီႏွစ္ ေအာက္တိုဘာမွာ ဘာမေျပာညာမ ေျပာ ထုတ္ပစ္လိုက္တဲ့အတြက္ မိတ္ေဆြေတြ၊ ေသာတရွင္ေတြကဖုန္းနဲ႔ေရာ၊ ခ်ပ္တင္ေတြေရာ၊ FaceBook စာမ်က္ႏွာ ေတြကပါႏွစ္သိမ့္အားေပးတာ၊ စာဆက္ေရးေနဘို႔ တိုက္တြန္းတာေတြအျပင္၊ ဘာေၾကာင့္ အလုပ္ထုတ္ခံရတာလဲ? အာအက္ေအ က ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီအေရး အားေပးတာဘဲမို႔လား?.. ေနာက္ထပ္လူေတြထုတ္အံုးမယ္ဆို..? ဘာညာသ တင္း ေတြေမးၾကတယ္။
အလုပ္ကထုတ္ခံရတဲ့ ဒီလိုကာလမွာ က်ေနာ္ အာအက္ဖ္ေအအေၾကာင္း သိတ္မေရးခ်င္ဘူး။ ဆႏၵေဇာေတြပါမွာစိုးလို႔ပါ။
တဘက္ကလည္း ကိုယ့္စာဖတ္ပရိသတ္သိသင့္တာ၊ သိခ်င္တာကိုအသိမေပးဘဲ ထိန္ခ်န္ထားရင္ သတင္းသမား အာ ပတ္သင့္တာမို႔ အေတာ္ေလးစဥ္းစားၿပီး ေရးလိုက္ပါၿပီ။
ဟိုးတုန္းက.. အာအက္ဖ္ေအ ျမန္မာပိုင္း႒ာနဟာ ျမန္မာျပည္ဒီမိုကေရစီေရးအတြက္ေရာ ျပည္သူေတြအတြက္ေရာ လာ ျခင္းေကာင္းခဲ့တယ္။ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ပ်က္သုန္းေနတဲ့ တိုင္းျပည္အတြက္ အားေကာင္းေမာင္းသန္ ျဖစ္ခဲ့တယ္။ သ တင္းမွန္ေတြနဲ႔ အမ်ားျပည္သူ သိသင့္သိထိုက္တဲ့သတင္းေတြကို စစ္အာဏာရွင္ေတြ သံကြန္ျခာအထပ္ထပ္ကာ၊ ျပည္ သူေတြကို ပါးစပ္ပိတ္၊ နားပိတ္ၿပီး ဓားမိုးၿခိမ္းေျခာက္တဲ့ၾကားက ေဖာက္ထုတ္ႏႈိက္ယူခဲ့ၾကတယ္။ သတင္းေထာက္ေတြနဲ႔
အဖိႏွိပ္ခံျပည္သူေတြ၊ ျပည္သူ႔ေရွ႕ေဆာင္ႏိုင္ငံေရးသမားေတြ၊ စာနယ္ဇင္းလြတ္လပ္ခြင့္နဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးကို အားေပးတဲ့ ႏိုင္ငံအေရးလႈပ္ရွားတက္ႂကြသူေတြ အတူလက္တဲြၿပီး အခ်ိတ္အဆက္မိမိနဲ႔ သတင္းေတြေဖာ္ထုတ္ႏိုင္ခဲ့တယ္။ ျပည္တြင္း ျပည္ပသာမက၊ ႏိုင္ငံတကာသတင္းေလာကမွာပါ အသိအမွတ္ျပဳမႈ၊ ကိုးကားတင္ျပမႈေတြရခဲ့သလို၊ အာဏာရွင္ေတြ ဖိန္႔ ဖိန္႔တုန္ေအာင္ေၾကာက္ခဲ့တဲ့ မီဒီယာတခုအျဖစ္ ဂုဏ္သိကၡာရိွရိွ ရပ္တည္ႏိုင္ခဲ့တာ အားလံုးသိၾကတယ္။
ဒါေပမဲ့ ဒီကေန႔အာအက္ဖ္ေအ (ျမန္မာပိုင္း) ဟာ အရင္ကေလွ်ာက္ခဲ့တဲ့လမ္းနဲ႔ ေျပာင္းျပန္ေလွ်ာက္ေနတာကို ျမင္ေနရၿပီ။ အဖိႏွိပ္ခံျပည္သူေတြဘက္ကသတင္းေတြ မထုတ္ႏိုင္ဘဲ၊ ဖိႏွိပ္အုပ္ခ်ဳပ္ေနသူေတြရဲ႕၀ါဒျဖန္႔တာေတြကို ဦးစားေပးလာ တယ္။ ျပည္သူေတြ သိသင့္သိထိုက္တဲ့သတင္းေတြ၊ ဘယ္ေလာက္ပိတ္ဆို႔ထားထား ႀကိဳးစားေဖာ္ထုတ္ရမဲ့အစား၊ ျပည္ တြင္းအပတ္စဥ္ထုတ္ သတင္းစာနဲ႔မဂၢဇင္း၊ ဂ်ာနယ္ေတြမွာေဖာ္ျပေနတဲ့ ထူးမျခားနားသတင္းေတြကိုပဲ အခ်ိန္ကုန္၊ ေငြ ကုန္ခံ အသံလႊင႔္ေနတယ္။
တနည္းေျပာရရင္ ျပည္တြင္းမွာ အာအက္ဖ္ေအ႐ံုးေလး တရားမ၀င္ (နားလည္မႈေလးနဲ႔) ဖြင့္ႏိုင္ဘို႔အတြက္ကိုပ၊ ဲအစိုးရ အသားေပးသတင္းေတြ လႊင့္ထုတ္ၿပီး အာအက္ဖ္ေအ ရဲ႕ ဂုဏ္သိကၡာကို ေရာင္းစားေနတယ္။ သတင္းအခ်က္အလက္ မွန္ေတြ၊ ျပည္သူေတြရဲ႕အသံစစ္စစ္ေတြကို ျပည္သူေတြ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ေရြးေကာက္ထားတာမဟုတ္တဲ့၊ တရား၀င္ အစိုးရမဟုတ္တဲ့ ၀ါဒျဖန္႔အသံေတြနဲ႔ ဖံုးအုပ္ေနတယ္။ ေျပာခ်င္တာက အာအက္ဖ္ေအလမ္းလဲြကို ဦးတည္ေနတယ္။ မူလ ဦးတည္္ထားတဲ့ လမ္းေၾကာင္းမွန္ကေန ေသြဖီေနတယ္။ လမ္းမွားကိုသြားေနတယ္ဆိုတာပဲ။
အာအက္ဖ္ေအ ဘယ္ကလာတာလဲ
ဒုတိယကမၻာစစ္အၿပီး စစ္ေအးေခတ္ကာလမွာ ကိုလိုနီလက္ေအာက္က လြတ္ေျမာက္စႏိုင္ငံေတြ ေပၚလာတာေၾကာင့္ ၀ါဒေရးရာအားၿပိဳင္မႈေတြက ေရွ႕တန္းေရာက္လာတယ္။ အားလံုးသိတဲ့အတိုင္း အေမရိကန္ ဦးေဆာင္တဲ့ အေနာက္အုပ္ စုက ဆိုဗီယက္ဦးေဆာင္တဲ့ ကြန္ျမဴနစ္အေတြးအေခၚက ေရွ႕ေဆာင္တဲ့ အေရွ႕ဥေရာပႏိုင္ငံေတြ၊ အေရွ႕အလယ္ပိုင္း ႏိုင္ ငံေတြနဲ႔ အာရွအလယ္ပိုင္းႏိုင္ငံေတြကို ဒီမိုကေရစီအေတြးအေခၚနဲ႔ ၀ါဒျဖန္႔ဘို႔ က်ဳိးပမ္းတယ္။ ဒီလိုနည္းနဲ႔ ၁၉၅၀ ေလာက္ မွာ RFE (Radio Free Europ) ဆိုတာ ေပၚလာတယ္။ ေရဒီယိုေတြကေန အဲဒီ ႏိုင္ငံေတြကသတင္းေတြ၊ ဒီမိုကေရစီ ႏိုင္ ငံေတြရဲ႕ေအာင္ျမင္ဖံြ႔ၿဖိဳးမႈေတြကို သတင္းေဆာင္းပါးေတြ၊ ေတးသီခ်င္းေတြနဲ႔ ၀ါဒျဖန္႔တယ္။ အဲဒီ အေတြးအေခၚတိုက္ပဲြ မွာ အေမရိကန္ကအႀကီးအက်ယ္ ေအာင္ျမင္တယ္။ ကြန္ျမဴနစ္၀ါဒကို ဆင္းရဲသား၀ါဒလို ျမင္သြားၾကတယ္။ ေနာက္ပိုင္း ႏွစ္ေတြမွာ ႏိုင္ငံေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ကြန္ျမဴနစ္ဆန္႔က်င္ေရးေတြ ေႂကြးေၾကာ္လာတဲ့အထိ ျဖစ္လာတယ္။ အႏွစ္ ၄၀ နီးပါး ၾကာေတာ့ အေရွ႕ဥေရာပတခုလံုး ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံေတြ ျဖစ္ကုန္တယ္။ ဆိုဗီယက္ယူနီယံႀကီးၿပိဳကဲြသြားတယ္။ RFE ေရဒီ ယိုရဲ႕ေအာင္ျမင္မႈဟာ အဲဒီမွာတင္ မရပ္သြားဘူး။ အာရွတိုက္က နဂါးတေကာင္ရဲ႕ အႏၲရာယ္ကလည္းရိွေနျပန္ေတာ့ ေလ လိႈင္းစစ္ပဲြကို အဲဒီဘက္ဦးတည္ဖို႔ အေမရိကန္က ျပင္ဆင္တယ္။
ဒါနဲ႔ပဲ (၁၉၉၆) မွာ RFAလြတ္လပ္ေသာအာရွအသံေပၚလာတယ္။ RFA ရဲ႕ မဟာဗ်ဴဟာက တ႐ုတ္ကြန္ျမဴနစ္၀ါဒ ျဖစ္ တယ္။ မန္ဒရင္း၊ ကန္တုန္၊ ဝီေဂၚ..ဆိုတဲ့ တ႐ုတ္ဘာသာခ်ည္း (၃) မ်ဳိးနဲ႔ ၂၄ နာရီ အသံလႊင့္ၿပီး ၀ါရွင္တန္ ဒီစီ မွာတင္
တ႐ုတ္၀န္ထမ္းေပါင္း (၁၀၀) ေက်ာ္ေလာက္ရိွတယ္။ အႀကီးဆံုးပဲ။ သိတ္လည္းေအာင္ျမင္ေနတယ္။ တ႐ုတ္အစိုးရက
(တခ်ိန္က ျမန္မာစစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြလိုပဲ) RFA အင္တာနက္လိုင္းကို ပိတ္ထားတယ္။ ဒါေပမဲ့ တ႐ုတ္တခုထဲရည္ရြယ္ ၿပီး ေရဒီယို႒ာနႀကီးေထာင္ထားတာဆိုရင္လည္း RFA ေပၚလစီနဲ႔ မညီေတာ့ တျခားအာရွက ကြန္ျမဴနစ္ၾသဇာခံေတြနဲ႔ အာဏာရွင္ႏိုင္ငံေတြကို ဦးေႏွာက္ေဆးေၾကာဖို႔ ျဖစ္လာတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တိဘက္၊ ျမန္မာ၊ လာအို၊ ကေမာၻရီးယား၊ ဗီ ယက္နမ္၊ ေျမာက္ကိုးရီးယားႏိုင္ငံေတြေရာ..ဘာသာစကား (၉) မ်ဳိးနဲ႔ လႊင့္ပါတယ္။
ျမန္မာပိုင္းဌာန အဦးအစ
ျမန္မာဌာနက (၁၉၉၇) အေစာပိုင္းမွာ စထူေထာင္ျဖစ္တယ္။ ပထမဆံုး (၄) ဦးနဲ႔ စတယ္။ ညႊန္ၾကားေရးမွဴး ဦးစိုးသင္း (ျမန္မာသံတမန္ေဟာင္း)၊ ဦး၀င္းေဖ (စာေရးဆရာ၊ ႐ုုပ္ရွင္ဒါ႐ိုက္တာ) ဦးသိန္းထိုက္ဦး (ယခုVOA) ဦးျမင့္သိန္း (ယခင္ ျမန္မာ့အလင္း) တို႔ ျဖစ္တယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာ ေဒၚၿငိမ္းေရႊ (လက္ရိွ ျမန္မာပိုင္းဌာနမွဴး) ေဒၚခင္မ်ဳိးေထြး (ေခတ္ၿပိဳင္ သ တင္းစာ အယ္ဒီတာေဟာင္း) တို႔နဲ႔ အားျဖည့္ၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ဆိုင္တဲ့ ႏိုင္ငံျခားသတင္းေတြ၊ အာရွသတင္းေတြ ဘာသာ ျပန္လႊင့္တယ္။ ေနာက္ေတာ့ ကိုေအာင္ေဇာ္(ဧရာ၀တီမဂၢဇင္း) ဦးတင့္ေဇာ္ (စာေရးဆရာ၊ တကသ ေခါင္းေဆာင္ေဟာင္း) တို႔လို ထိုင္းႏိုင္ငံက သတင္းေထာက္ေတြနဲ႔အားျဖည့္ၿပီး ျပည္တြင္းနဲ႔၊ နယ္စပ္သတင္းေတြ အတိုက္အခံလႈပ္ရွားမႈသတင္း ေတြ ေဖာ္ျပလာတယ္။
အဲဒီေနာက္ပိုင္း ဦးခင္ေမာင္ၿငိမ္း (ယခင္ ျမန္မာ့အသံ႐ုပ္ျမင္သံၾကား) ေဒၚတင္ထားေဆြ (ယခုဘီဘီစီဌာနမွဴး) တို႔ ၀င္လာ သလို ၁၉၉၈ ထဲမွာ က်ေနာ္လည္း အိႏိၵယနဲ႔ ျမန္မာျပည္အေနာက္ဘက္ျခမ္း သတင္းေထာက္အျဖစ္ တာ၀န္ထမ္းခဲ့တယ္။ (ဒါေပမဲ့ က်ေနာ္ဟာ အာအက္ဖ္ရဲ႕ ပံုမွန္လခစား၀န္ထမ္းမဟုတ္သလို၊ အာအက္ဖ္ေအ၀ိုင္းေတာ္သားလည္း မဟုတ္ခဲ့ပါ၊
အာအက္ဖ္ေအက တႏွစ္တခါ စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ဌားရမ္းတဲ့ အႀကီးတန္း သတင္းေထာက္တေယာက္္သာ ျဖစ္တယ္) ေနာက္ ပိုင္းေတာ့ ၀န္ထမ္းေတြ တေျဖးေျဖးတိုးခ်ဲ႕လာတာ အခုဆို ၀ါရွင္တန္ဒီစီရံုးခ်ဳပ္မွာတင္ ၀န္ထမ္းဦးေရ (၃၀) ေလာက္ရိွ တယ္။
အာအက္ဖ္ေအေရဒီယိုဟာ၊ အသံလႈိုင္းၾကည္လင္ၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ သတင္းေတြခ်ည္းပဲ မနက္တခါ ညတခါ တနာ ရီစီ အသံလႊင့္တာမို႔ ျမန္မာျပည္ထဲက ေသာတရွင္ေတြရဲ႕ အားေပးေထာက္ခံမႈေတြ ရခဲ့တယ္။ စစ္အာဏာရွင္ေတြ အမ်ဳိး မ်ဳိးပိတ္ဆို႔ေႏွာက္ယွက္ၿပီး ဒုကၡမ်ဳိးစံုေပးတဲ့ၾကားက မ်ဳိးခ်စ္ျပည္သူေတြ အကူအညီနဲ႔ က်ေနာ္တို႔ ျပည္ပကေန၊ တယ္လီဖံုး လိုင္းတခုထဲအားကိုးၿပီး ျပည္တြင္းသတင္းေတြ ရယူခဲ့ၾကတယ္။ ထားပါေတာ့.. ျပည္တြင္းသတင္းေတြကို အဲဒီကာလက ဘယ္လိုႏႈိက္ထုတ္ခဲ့ရတယ္ဆိုတာကို ေနာက္ၾကံဳမွေျပာေတာ့မယ္။ အခုေျပာခ်င္တာက RFA ဘယ္ကလာၿပီး ဘယ္သြား ေနလဲဆိုတာပါ။
အာအက္ဖ္ေအရဲ႕ မူလလမ္းေၾကာင္းမွန္
အရင္ကေရာ၊ ဒီကေန႔အထိ အာအက္ဖ္ေအရဲ႕ မေျပာင္းမလဲခ်ထားတဲ့မူ၀ါဒက ဘာလဲ၊ ဘယ္လိုရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ ဘယ္ကို ဦးတည္မလဲဆိုတာ အာအက္ဖ္ေအ ျမန္မာပိုင္းအင္တာနက္ ၀က္ပ္ဆိုဒ္ထဲမွာ အခုလို အတိအက်ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
“လြတ္လပ္ေသာအာရွအသံ၊ အာအက္ဖ္ေအရဲ႕တာ၀န္နဲ႔ရည္ရြယ္ခ်က္မွာ..
သက္ဆိုင္ရာ အစိုးရမ်ား၏ ပိတ္ပင္ဟန္႔တားမႈမ်ားေၾကာင့္၊ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ မရွိေသာ အာရွႏို္င္ငံမ်ားမွ ေသာတရွင္ မ်ားထံ၊ တိက်မွန္ကန္ၿပီး၊ အခ်ိန္ကိုက္ျဖစ္ေသာ သတင္းႏွင့္ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားအား ထုတ္လႊင့္ေပးရန္ျဖစ္သည္။ လြတ္လပ္ေသာအာရွအသံသည္၊ လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုခြင့္ႏွင့္ပတ္သက္၍ ခ်မွတ္ထားသည့္၊ ပဓာနက်သည့္ က်င့္ဝတ္စည္းကမ္းမ်ားအား တစိုက္မတ္မတ္ လို္က္နာက်င့္သံုးသြားမည္။ ကိစၥမ်ား ဆံုးျဖတ္ေဆာင္႐ြက္ရာ၌ မရွိမျဖစ္ လိုအပ္ေသာ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားအား၊ ေသာတရွင္မ်ား အၾကားအျမင္မ်ားေစရန္အတြက္၊ လြတ္လပ္ေသာအာရွ အသံက ထုတ္လႊင့္ေပးေနပါသည္။ ကြ်ႏု္ပ္တို႔၏ တာဝန္မွာ တိက်မွန္ကန္ေသာ၊ အခ်ိန္ကိုက္လည္းျဖစ္ေသာ သတင္း၊ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားႏွင့္ ေဝဖန္သံုးသပ္ခ်က္မ်ားကို ထုတ္လႊင့္ေပးရန္၊ အာရွႏို္င္ငံမ်ားက ျပည္သူမ်ားအေနျဖင့္၊ မိမိတို႔၏ အျမင္အယူအဆအမ်ဳိးမ်ဳိးကို လြတ္လပ္ေသာအာရွအသံမွတဆင့္ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုႏိုင္ရန္ ျဖစ္သည္”
ဒီေနရာမွာ စာဖတ္ပရိသတ္ေတြနိႈင္းယွဥ္ႏိုင္ဘို႔ တခ်ိန္က RFA ရဲ႕ မူ၀ါဒမွန္နဲ႔အညီ ဘယ္လိုလႈပ္ရွားခဲ့လို႔ ဘယ္လိုအက်ဳိး သက္ေရာက္လာခဲ့တယ္ဆိုတာ နည္းနည္းေျပာျပဖို႔ လိုမယ္။ က်ေနာ္တို႔အားလံုး နားလည္ခံယူထားတာက RFA ဟာ သတင္းအေမွာင္ခ်ခံေနရတဲ့ လူ႔အဖဲြ႔အစည္းထဲက ျပည္သူေတြ သတင္းအခ်က္အလက္မွန္ေတြရရိွေစဘို႔၊ ၿပီးေတာ့ ဒီမို ကေရစီရဲ႕ အေျခခံ ေရေသာက္ျမစ္လည္းျဖစ္၊ အေရးႀကီးတဲ့ အစိတ္အပိုင္းတခုလည္းျဖစ္တဲ့လြတ္လပ္စြာ ေျပာရဲ ဆိုရဲ
ခ်င္တဲ့စိတ္ေတြေပၚလာေအာင္ ျမႇင့္တင္ေပးဘို႔၊ အေၾကာက္အလန္႔ကင္းကင္းနဲ႔ မိမိတို႔ လိုအင္ဆႏၵကိုထုတ္ေဖာ္ဘို႔၊ အ ထူးသျဖင့္ ေျပာခြင့္ဆိုခြင့္မရတဲ့အသံေတြ၊ အဖိႏွိပ္ခံအသံေဖာ္ထုတ္ေပးဘို႔ဆိုတာ RFA ရဲ႕ အဓိက ရည္မွန္းခ်က္ ျဖစ္ တယ္။
အာအက္ဖ္ေအ ဘာေတြလုပ္ႏိုင္ခဲ့လဲ?
အာအက္ဖ္ေအ ထူေထာင္လာတာ အခုဆို ၁၆ ႏွစ္ ရိွသြားၿပီ။ ေအာင္ျမင္တယ္လို႔ ေျပာရမယ္။ ျမန္မာအပါအ၀င္၊ အာ အက္ဖ္ေအ အသံလႊင့္တဲ့ အေရွ႕ေတာင္အာရွႏိုင္ငံေတြ (ေျမာက္ကိုးရီးယားနဲ႔ တ႐ုတ္ကလဲြလို႔) ထိေရာက္တဲ့ အေျပာင္း အလဲေတြ ျဖစ္သြားၿပီ။ တ႐ုတ္နဲ႔ ေျမာက္ကိုးရီးယားလည္း ဒီမိုကေရစီမုန္တိုင္းဒါဏ္ကို အလူးအလဲခံေနရတာပါ။ ျမန္မာ ျပည္မွာဆို.. က်ေနာ္တို႔ သတင္းေထာက္လုပ္ခါစက အခုလိုလက္ကိုင္ဖုန္းေတြ ေ၀ေ၀ဆာဆာေပၚေနတာ မဟုတ္ဘူး၊ လမ္းေဘးဖံုးနဲ႔ ခ်ိန္းဆက္ေျပာရတာ။ ဖုန္းလိုင္းဖ်က္တာ၊ ဆူညံတာ၊ အသံခိုးနားေထာင္တာ၊ ျပည္ပေရဒီယိုနဲ႔ စကားေျပာ ရင္ဖံုးလိုင္းျဖတ္ေတာက္တာ... ဒုကၡေပးတာ အစံုအစံု..။
ျပည္သူေတြ သတင္းေပးခ်င္၊ ေျပာခ်င္ေပမဲ့ ေၾကာက္ရတယ္၊ ကိုယ္သိတာေတာင္ မေျပာ၊ မဆိုရဲတဲ့ ဘ၀။ ျပည္တြင္းထဲ လူလႊတ္ၿပီးတနည္း၊ လူေမြးၿပီးတသြယ္ သတင္းေတြယူရတယ္။ ကိုယ္မိသားစုနဲ႔ ကိုယ္ပါဒုကၡေရာက္ၿပီး လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္ခံေနရတာေတာင္ ျပည္ပေရဒီယိုကေမးရင္ ေရလံုနႈတ္ပိတ္ေနေနၾကတဲ့ ဘ၀။ ေရဒီယိုသတင္းေတာင္ က်ယ္ က်ယ္ နားမေထာင္ရဲတဲ့ ဘ၀၊ သတင္းေမးတာေတာင္ ႀကိမ္းေမာင္းျပစ္တင္ခံရတဲ့ဘ၀ေတြ ကေန
“ဟိုကေတာ့..ေျပာေနၿပီ၊ ငါတို႔လည္းေျပာမွျဖစ္မယ္”၊
“ေရဒီယိုကသတင္းပါရင္ စစ္တပ္ကမလုပ္ရဲဘူး”၊
“ေရဒီယိုကအသံလႊင့္လိုက္လို႔ ရဲက ေငြမေတာင္းရဲတာ”။
“အာအက္ဖ္ေအ သတင္းေၾကာင့္ အဖမ္းမခံလိုက္ရတာ”..ဆိုတာမ်ဳိးေတြအထိ ျပည္သူေတြ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ယံုၾကည္မႈရိွ လာတာ၊ ေျပာရဲဆိုရဲနဲ႔ အျမင္က်ယ္လာတာ။ လူ႔အေျခခံအခြင့္အေရးကို သေဘာေပါက္လာတာ၊ ဒီမိုကေရစီ လိုလားစိတ္ ပိုမိုျပင္းထန္လာတာဟာ ေရဒီယိုေတြရဲ႕ မွန္ကန္တဲ့လမ္းစဥ္နဲ႔ ေစတနာေတြ၊ အားထုတ္မႈေတြေၾကာင့္ပါ။
အာအက္ဖ္ေအ ျမန္မာပိုင္းေပၚလာၿပီးတဲ့ေနာက္ ထင္ရွားႀကီးမားတဲ့ သမိုင္းျဖစ္စဥ္ေတြကို အမ်ားျပည္သူသိေအာင္ သ တင္း ေဖာ္ထုတ္ႏိုင္ခဲ့တယ္။ အကုန္အစင္မမွတ္မိဘူး။ ဥပမာတခ်ဳိ႕ေတာ့ထုတ္ျပပါ့မယ္။
၁၉၉၅ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ လြတ္ေျမာက္္ၿပီး ျပည္တြင္းလႈပ္ရွားမႈ ခရီးစဥ္သတင္းေတြ၊ ၁၉၉၈ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ေခၚယူေရး NLD အမတ္က်ဳိးပမ္းလို႔ ဖမ္းခံရတာ၊ ေက်ာင္းသားလႈပ္ရွားမႈေတြ၊ ၂၀၀၀ ခုႏွစ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ လမ္း ပိတ္ခံရတဲ့သတင္းေတြ၊ ၂၀၀၃ ဒီပဲရင္းရာဇ၀တ္မႈနဲ႔ တိမ္းေရွာင္သူေတြနဲ႔ ေဖာ္ထုတ္ခ်က္ေတြ အစိုးရေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ ျခစားမႈ၊ ရာဇ၀တ္မႈ၊ လူ႔အခြင့္အေရး၊ အက်ဥ္းေထာင္ထဲက လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈ သတင္းေဖာ္ထုတ္ခ်က္ေတြ ၈၈ ေက်ာင္းသားလႈပ္ရွားမႈေတြ၊ ၈၈ ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ ဖမ္းခံရသတင္း၊ စစ္ေထာက္လွမ္းေရးေတြ အစုလိုက္အျပံဳ လိုက္ ဖမ္းဆီးခံရမႈ၊ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္အဖဲြ႔ေတြအေၾကာင္း၊ ဒုကၡသည္ဘ၀၊ ျပည္ပႏိုင္ငံေရးလႈပ္ရွားမႈေတြ
၂၀၀၇ ေရႊ၀ါေရာင္ သံဃာ့လႈပ္ရွားမႈေတြ၊ ေက်ာင္းသားလႈပ္ရွားမႈေတြ၊ ေခါင္းေဆာင္ဖမ္းခံရသတင္း၊ အက်ဥ္းေထာင္ထဲ က သတင္းေဖာ္ထုတ္မႈေတြ၊ အစိုးရေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ ျခစားမႈ၊ ရာဇ၀တ္မႈ၊ လူ႔အခြင့္အေရးျပသနာေတြ အဆက္မျပတ္
ေဖာ္ထုတ္ခဲ့ၾကတယ္။ ျပည္ပသတင္းေလာကနဲ႔အေမရိကန္ကသတင္းစာေတြမွာေတာင္ အာအက္ေအ သတင္းေတြကို ကိုးကားေရးသားခဲ့ၾကတယ္။ ႏိုင္ငံေရးအဖဲႊ႔အစည္းေတြ၊ လူ႔အခြင့္ေရးအဖဲြ႔ေတြ၊ NGO ေတြလည္း အခ်က္အလက္ေတြ ယူရတယ္။
အဲလို သတင္းေတြေဖာ္ျပႏိုင္ဘို႔ က်ေနာ္တို႔ နယ္သတင္းေထာက္ေတြဟာ တယ္လီဖုန္းခေတြ အိတ္ဆိုက္အကုန္ခံ၊ အႏၲရာယ္ရိွမွန္းသိရက္ နယ္စြန္နယ္ဖ်ား၊ သူပုန္စခန္းေတြ၊ စစ္ပဲြေတြရိွရာသြားၿပီး သတင္းယူရတယ္။ ျပည္တြင္းထဲ ခိုး၀င္ ရတယ္။ အသက္အႏၲရာယ္ေတြၾကံဳခဲ့တယ္။ အဖမ္းဆီးခံခဲ့ရတယ္။ အဲလို စြန္႔စြန္႔စားစားလုပ္ၾကတဲ့အရာေတြဟာ ၀ါသနာ တခုထဲေၾကာင့္ မဟုတ္ဖူး၊ ျပည္သူေတြသတင္းမွန္၊ အျဖစ္အပ်က္မွန္ေတြသိေစခ်င္လို႔၊ ျမန္မာျပည္ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ ရခ်င္လို႔၊ ဒီမိုကေရစီရခ်င္လြန္းလို႔ဆိုတဲ့ တြန္းအားေတြလည္းပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ လြမ္းစရာပါပဲ။ တခ်ိန္တုန္းက က်ေနာ္တို႔ တေတြ ယံုၾကည္ခ်က္ေတြနဲ႔ လံု႔လစိုက္ထုတ္တည္ေဆာက္ခဲ့ၾကတဲ့ အာအက္ဖ္ေအ ရဲ႕ အႏွစ္သာရနဲ႔ Image ဟာ တေျဖးေျဖး ေမွးမိွန္လာေနပါၿပီ။
ဒီေန႔ အာအက္ဖ္ေအ ဘယ္သြားေနလဲ
ဆရာဗန္းေမာ္တင္ေအာင္ရဲ႕ “က်ေနာ္” ဆိုတဲ့ ၀တၱဳေလး ေက်ာင္းသားဘ၀ကဖတ္ဖူးတယ္။ သတင္းစာသမားတေယာက္ က ကိုယ့္အတၱကို ကိုယ္ျပန္စစ္ေဆးတဲ့၀တၱဳလို႔ မွတ္မိတယ္။
ျပည္သူ႔ဘက္ကရပ္တဲ့ သတင္းစာလို႔ ေၾကာ္ျငာေကာင္းၿပီးမွ၊ အစိုးရမင္းစိုးရာဇာေတြရဲ႕ စားေသာက္ဧည့္ခံပဲြေတြတက္၊ ၀န္ႀကီးေတြ၊ သာေပါင္းညာစား ကုမၸဏီပိုင္ရွင္ေတြနဲ႔ေပါင္း (ဒီေခတ္အေခၚခ႐ိုနီေပါ့)၊ သူတို႔ေကာင္းေၾကာင္းနဲ႔ စီးပြားေရး သတင္း၊ ေရေပၚဆီသတင္းေတြကို အမည္ခံျပည္သူ႔သတင္းစာမွာ လိႈင္လိႈင္ႀကီးေဖာ္ျပ၊ ျပည္သူ႔အာေဘာ္ေတြေမ့ေနတဲ့ သတင္းစာဆရာႀကီးဟာ ညစဥ္သံတမန္ေတြနဲ႔ ၀န္မင္းေတြ၊ ခ႐ိုနီေတြရဲ႕ဧည့္ခံပဲြကအျပန္ အင္းယားကန္ေဘာင္ဘက္ ေလညႇင္းခံတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္ သူ႔ရဲ႕ကိုယ္ပြား (သူ႔နာမည္တူနဲ႔ နာမ္၀ိဥာဥ္) က သူ႔လုပ္ရပ္ေတြအားလံုးကို တခုခ်င္းစီ ေ၀ ဖန္တိုက္ခၽြတ္တဲ့အေၾကာင္းပါ။ က်ေနာ္ မွတ္မိေနတာေလးက.. အဲဒီသတင္းစာဆရာႀကီးရဲ႕ ကိုယ္ပြားႀကီးမလာခင္ အျမဲ တမ္း အဂၤလိပ္ေတးသြားေလးတပုဒ္ကို ေလခၽြန္ၿပီးေပၚလာတာေလးပဲ။
သူ ေလခၽြန္တဲ့ေတးသြားရဲ႕စာသားက “ေဂ်ာက္ကမ္းပါးေတြထူေပါတဲ့ လမ္းေပၚမွာ မ်က္မျမင္က လမ္းျပေနတာ အဓိပၸါယ္ ရိွပါ့မလားကြယ္” ဆိုတဲ့ အပိုဒ္တဲ့။
အခုလည္း ဆရာဗန္းေမာ္တင္ေအာင္ ၀တၱဳထဲကသီခ်င္းလို မီဒီယာမ်က္ကန္းေတြ လမ္းျပတာေၾကာင့္ ျပည္သူေတြ
ေခ်ာက္ကမ္းပါးထဲ ဒလိမ္႔ေခါက္ေကြးက်ေတာ့မဲ့ပံုစံမ်ဳိးု ျမင္ေနရလို႔ပါ။ သတိထားျမင္ၾကည့္ရင္ အေတာ္ေလးအႏၲရာယ္ ႀကီးတာ ေတြ႔ရမယ္။
တခ်ိန္တံုးက အာဏာရွင္တျဖစ္လဲ အစိုးရနဲ႔ ၀န္ႀကီးေတြ ခ႐ိုနီေတြကို ေျပာခ်င္ရာေျပာဆိုၿပီး မိုက္က႐ိုဖုန္း ပါးစပ္ထဲေတ႔ လႊတ္ေနတဲ့ ကိစၥပဲ။ စဥ္းစားၾကည့္လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္ေပါင္း (၅၀) ေလာက္ကတည္းက မီဒီယာေလာကႀကီးတခုလံုးကို ထင္သ လိုၾကဲ အႏိုင္ယူဘိုက်ခဲ့သလို၊ ရိွတဲ့သတင္းစာ၊ ေရဒီယို၊ ႐ုပ္ျမင္သံၾကားကိုလည္း အပိုင္စီးလိုက္ရံုနဲ႔အားမရ၊ စာေပ ကင္ ေပတိုင္ေတြဖဲြ႔ၿပီး စာနယ္ဇင္းေလာကကို အမ်ဳိးမ်ဳိးခ်ယ္လွယ္ ဒုကၡေပးခဲ့ၾကတယ္။ ဒါနဲ႔ေတာင္… ျပည္ပကေရဒီယို (၄) ေလးလံုးကို မယွဥ္ႏိုင္ခဲ့ဘူး။ ေနာက္ဆံုး အဲဒီေရဒီယိုေတြကို အထဲခန ၀င္ခြင့္ေပး၊ တရားမ၀င္ အခန္းေလးငွားေနခိုင္းၿပီး သူတို႔ အာေဘာ္ေတြထဲ႔၀ါဒျဖန္႔ဘို႔ က်ဳိးစားတယ္။ (ကိုယ္က အႏိုင္ကေန ရံႈးရအံုးမယ္)၊ ကိုယ့္ေရဒီယိုေတြကလည္း ကိုယ့္ ေသာတရွင္ေတြကိုေရာ၊ ျပည္သူေတြကိုေရာ၊ တိုင္းျပည္ကိုေရာ၊ ကိုယ့္ေရဒီယိုမူ၀ါဒနဲ႔ ရပ္တည္ခ်က္ကိုေရာသစၥာမဲ့လိုက္ တယ္။ ဒါနဲ႔ေတာင္မေက်နပ္ဘူး ကိုယ့္အသားေတာင္ကိုယ္လွီးထုတ္လိုက္ေသးတယ္။
သတင္းဌာနရံုးဖြင့္ခြင့္ တရား၀င္သေဘာတူညီခ်က္နဲ႔ရၿပီဆိုလဲေတာ္ေသးရဲ႕၊ အခုေတာ့ အစိုးရကသိသာသိေစ၊ မျမင္ေစ နဲ႔ ပံုစံမ်ဳိး (သူခိုးဂ်ပိုးပံုစံ) ကုမၼဏီလိမိတက္လိုလို ဘာလိုလို နာမည္ခံခိုင္းၿပီး တရားမ၀င္ရံုးခန္းဖြင့္ရတာမ်ဳိး။ ဒါေပမဲ့ ကိုယ္ ေပးလိုက္ရတာက အခ်ီႀကီး။ အစိုးရသေဘာမေတြ႔တဲ့ သတင္း၊ စစ္တပ္မလိုလားတဲ့သတင္းဆို သတင္းမလုပ္ရဘူး။ ပါး စပ္ပိတ္ေနရတယ္။ ကခ်င္စစ္ေဒသကို သတင္းသြားယူခြင့္မေပးဘူး။ ခေလးစစ္သားသတင္း ရိွေနတာေတာင္ မလုပ္ၾက ဘူး။ တကယ္ေတာ့ ခေလးစစ္သားေတြရိွေနတံုး။ ျပည္သူေတြအတြက္ အက်ဳိးရိွၿပီး လုပ္သင့္လုပ္ထိုက္တဲ့သတင္းေတြက အမ်ားႀကီး၊ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ရိွေနၿပီလို႔ ေျပာေနတဲ့အသံကအက်ယ္ႀကီး၊ လုပ္ၾကပါေတာ့လား..။ အထဲမွာ ပိုေတာင္ သိႏိုင္၊ ပိုေတာင္လုပ္ႏိုင္ေသးတယ္။
အစိုးရ၀န္ႀကီးေတြနဲ႔ ခ႐ိုနီေတြအပါအ၀င္ ႏိုင္ငံျခားကုမၼဏီေတြရဲ႕ ျပည္သူ႔အက်ဳိးစီးပြား မ်က္ကြယ္ျပဳ စီးပြားေရးနဲ႔ ရင္းႏွီး ျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈမရိွတာေတြကို ေဖာ္ထုတ္ရအံုးမယ္။ ဦးပိုင္လိမိတက္ရဲ႕ လာဘ္စားမႈ၊ ဆည္ေျမာင္း၀န္ႀကီး ဌာန၀န္ႀကီး ဦးျမင့္လိႈင္နဲ႔ အရင္၀န္ႀကီးေဟာင္း ဦးေ႒းဦးတို႔ လာဘ္စားမႈနဲ႔ ဓနအင္အားေတြ၊ လြတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ေတြနဲ႔ အရင္စစ္ေခါင္းေဆာင္ေဟာင္းေတြရဲ႕ပိုင္ဆိုင္မႈမျပရဲတာေတြ ဘာေၾကာင့္လဲ ဆိုတာေတြ။ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕လည္၊ လူကံု တန္ရပ္ကြက္က ၅ ေလာင္းၿပိဳင္ လူသတ္မႈ၊ ဘိန္းဘုရင္ေတြ၊ ခ႐ိုနီေတြနဲ႔စစ္ေရး၊ ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ႀကီးေတြရဲ႕ ပုလင္း တူဗူးဆို႔ စီးပြား ေရးေတြ၊ ဒီေန႔ အေမရိကန္စီးပြားဖြင့္လိုက္လို႔ ေငြမဲကိုေငြျဖဴျဖစ္ေအာင္ လုပ္ေနတာေတြ၊ ႏိုင္ငံျခားထြက္ တဲ့ ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ ကပ္လိုက္သြားတဲ့ စီးပြားေရးသမား ခ႐ိုနီေတြအေၾကာင္း။ မီဒီယာလြတ္လပ္တယ္ဆိုရင္ ဒါေတြ ေဖာ္ထုတ္ရမယ္။ မေဖာ္ထုတ္ရင္ မီဒီယာသမား တာ၀န္မဲ့တာပဲ။ ေနာက္ေၾကာင္းျပန္လွည့္သြားႏိုင္တယ္ဆိုတဲ့ ၿခိမ္း ေျခာက္မႈကို ထိတ္လန္႔ ၿပီး ၿငိမ္ၿငိမ္ေလးေနမယ္ဆို၊ မီဒီယာအလုပ္ကို စြန္႔လႊတ္ဖို႔ပဲရိွေတာ့တယ္။ ကဲ..ဟုတ္ၿပီ၊ ဒါေတြ ဒီအခ်ိန္ လုပ္လို႔မရဘူး၊ အေျခအေနက သိတ္မေကာင္းဘူး။ အႏၲရာယ္ရိွတဲ့သတင္း၊ အၿငိဳအျငင္ခံရမဲ့သတင္းမ်ဳိးမို႔ မလုပ္ ရဲဘူးဆိုတာ သဘာ၀က်တယ္။ သဘာ၀မက်တာက အဲလို အႏၲရာယ္ရိွတယ္၊ အၿငိဳအျငင္ခံတယ္ဆိုရင္ သတင္းမွန္ွေပၚ ထြက္ပါ့မလား? သတင္းမွန္ေတြေဖာ္ထုတ္လို႔ မရမွေတာ့ အထဲမွာရံုးဖြင့္ၿပီး သတင္းေထာက္ေတြရာနဲ႔ခ်ီခန္႔၊ သတင္းပို႔ လည္း၊ ဘာထူးမွာလဲ? အာအက္ဖ္ေအရဲ႕မူ၀ါဒကို ျပန္ၾကည့္၊ ထိတ္ဆံုးမွာေရးထားတာကိုက ...
“သက္ဆိုင္ရာ အစိုးရမ်ား၏ ပိတ္ပင္ဟန္႔တားမႈမ်ားေၾကာင့္၊ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္မရွိေသာ အာရွႏို္င္ငံမ်ားမွ ေသာတရွင္ မ်ားထံ၊ တိက်မွန္ကန္ၿပီး၊ အခ်ိန္ကိုက္ျဖစ္ေသာ သတင္းႏွင့္ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားအား ထုတ္လႊင့္ေပးရန္ ျဖစ္ သည္” .. တဲ့။
အဲလိုသတင္းအခ်က္အလက္မွန္ေတြအသိေပးလို႔မရေတာ့ဘူးဆိုရင္..ဘာအက်ဳိးရိွမွာလဲ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕လည္ေခါင္မကလို႔ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ အိမ္ေခါင္မိုးေပၚမွာပဲ အသံလႊင့္ရံုးခန္းႀကီး ဖြင့္ႏိုင္ေစအံုးေတာ့.. သူတို႔ရဲ႕မတရားျခစားမႈ၊ ျပည္သူနဲ႔ ႏိုင္ငံအေပၚတာ၀န္မေၾကမႈ၊ သစၥာေဖာက္မႈေတြကို ေရငံုနႈတ္ပိတ္ေနရင္.. ဘာမွအက်ဳိးမရိွဘူး။
တခ်ိန္တံုးက စစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ လူ႔အခြင့္ေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈ၊ အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈ၊ မူးယစ္ေမွာင္ခိုမႈ၊ ဘိန္းစိုက္မႈ၊ တပ္ တြင္း လွ်ဳိ႕၀ွက္ညႊန္ၾကားမႈေတြကိုေတာင္ အျပင္ကေန တယ္လီဖုန္းနဲ႔ (ဖုန္းဖ်က္ခံရတဲ့ၾကားက) အခ်ိန္ယူၿပီး Investicate လုပ္၊ စံုစမ္းစစ္ေဆးေလ႔လာတဲ့သတင္းမ်ဳိးေတာင္ ႀကိဳးစားလုပ္ခဲ့ၾကတယ္။ အခုလိုကာလမွာ အဲဒါေတြ မလုပ္ႏိုင္ဘူးဆို ရင္ အာအက္ဖ္ေအရဲ႕ နဂိုမူလရည္မွန္းခ်က္နဲ႔ လဲြေခ်ာ္သြားပါၿပီ။ အာအက္ဖ္ေအရဲ႕ မူ၀ါဒကိုအသစ္ေျပာင္းလဲရပါေတာ့ မယ္။ အရင္ကလို ျပည္သူေတြရဲ႕လြတ္လပ္စြာေျပာဆိုခြင့္ေတြ ျမႇင့္တင္ေပးတာပါဆိုတဲ့ေနရာမွာ အစိုးရအာဏာရေတြနဲ႔ ခ႐ိုနီေတြရဲ႕ လြတ္လပ္စြာေျပာဆိုလုပ္စားပိုင္ခြင့္ကို ျမႇင့္တင္ေပးလိုတဲ့ရည္ရြယ္ခ်က္လို႔ ေျပာင္းလဲေပးရမွာ ျဖစ္တယ္။
မီဒီယာဟာ အစိုးရလက္ကိုင္တုတ္မဟုတ္။
အခုလအေစာပိုင္း သမတဦးသိန္းစိန္ရဲ႕ အေမရိကားခရီးစဥ္မွာ ဘီဘီစီ Hard Talk အင္တာဗ်ဴးအစီအစဥ္ေလး ေတာ္ ေတာ္မ်ားမ်ား ၾကည့္လိုက္ရမယ္ထင္တယ္။ သမတ ဦးသိန္းစိန္ ကို္ “အခုေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ အလုပ္တဲြ လုပ္ေနၿပီဆိုေတာ့ အရင္က ခင္ဗ်ားအပါအ၀င္ စစ္အာဏာရွင္ေတြက သူ႔ကို ဖမ္းဆီးထိမ္းသိမ္းခဲ့တဲ့ေပၚ စိတ္မေကာင္း မျဖစ္ဘူးလားလို႔ တခါေမးတယ္။ သမတႀကီးက ေ၀႔လည္ေၾကာင္ပတ္ေျဖတယ္။ လိုရင္းမေရာက္လို႔ စတိဗ္က Regret (ေနာင္တမရဘူးလား၊ စိတ္ထိခိုက္ခံစားမႈ မျဖစ္ဘူးလား) လို႔ ထပ္ေမးတယ္။ ဒါလဲ အူေၾကာင္ေၾကာင္လုပ္ေနလို႔ ၃ ခါ ေတာင္ လွည့္ပတ္ေမးတယ္။
ေမးခြန္းေတြကို လိုရင္းေရာက္ေအာင္မေျဖဘဲ ေ၀႔လည္ေၾကာင္ပတ္လုပ္ေနတယ္။ သမတႀကီး မ်က္ႏွာပ်က္ေနတယ္။ သူ႔ ကိုတေလ်ာက္လံုး ျမန္မာမီဒီယာသမားေတြေမးတာ ဒါမ်ဳိးေမးခြန္းမ်ဳိးမွ မဟုတ္တာ။ ကမၻာတ၀ွမ္းက ဘီီဘီစီ Hard Talk ပရိသာတ္ေတြ ျမန္မာ သမတရဲ႕အေျဖကိုအားမရဘူး။ BBC ရဲ႕Hard Talk အစီအစဥ္ကေန သမတ ဦးသိန္းစိန္ရဲ႕ ဒီမိုက ေရစီအေျပာင္းအလဲနဲ႔ အတိုက္အခံေတြေပၚထားတဲ့ အတြင္းသေဘာေတြကို ႏိုင္ငံတကာက လွမ္းျမင္သြားတယ္။ အဲဒီပဲြ မွာ ဦးသိန္းစိန္ မီဒီယာကိုအ႐ံႈးေပးလိုက္ရတယ္။
သမတနဲ႔ အတူပါလာတဲ့ သမတရံုး၀န္ႀကီး ဦးေအာင္မင္းနဲ႔ ဦးစိုးသိန္း တို႔ ၀ါရွင္တန္ ဒီစီက အာအက္ဖ္ေအရံုးအထိ ေရာက္ လာၿပီး အင္တာဗ်ဴးလာလုပ္တယ္။ ေမးတဲ့သူက စတိဗ္လိုေမးခြန္းမ်ဳိးေမးဖို႔ အၾကံမထြက္ဘူး။ ၀န္ႀကီးတို႔ ဘာေတြလုပ္ေန လဲဆိုတဲ့ ေမးခြန္းနဲ႔ ေရလာေျမာင္းေပး ၀ါဒျဖန္႔ခိုင္းတယ္။
ေဒၚစုနဲ႔ေပါင္းလုပ္တာ အဆင္ေျပရဲ႕လားဆိုၿပီး တဘက္သားကိုအေပၚစီးကေန ေျဖခိုင္းတယ္။ ၾက့ံဖြတ္အစိုးရက အာ အက္ဖ္ေအရံုးခန္းလာၿပီး အစိုးရကိုအေကာင္းျမင္ဖို႔ ေပ်ာ္ေပ်ာ္ပါးပါး ၀ါဒျဖန္႔ႏိုင္ခဲ့တယ္။ အရင္က သူတို႔ေၾကာက္ရတဲ့ မီဒီ ယာဟာ အခုေတာ့ သူတို႔ခါးပိုက္ထဲကမီဒီယာ ျဖစ္သြားတယ္။
တခ်ိန္က က်ေနာ္တို႔ဟာ ဒီမိုကေရစီေရးလႈပ္ရွားသူေတြ၊ NLD ပါတီနဲ႔ အတိုက္အခံ ႏိုင္ငံေရးသမားေတြကို အင္တာဗ်ဴး ရင္ေတာင္ ၀ါဒျဖန္႔မခိုင္းဘူး။ သတင္းက်င့္၀တ္နဲ႔ အညီေမးၾကတယ္။ ေခ်ာင္ပိတ္ေမးတယ္။ NLD ေျပာခြင့္ရ ဦးလြင္ဆို က်ေနာ္တို႔ကို ေဒါသထြက္တယ္။မေျဖဘူး။ တခ်ဳိ႕ႏိုင္ငံေရးသမားေတြ (နာမည္မေျပာလို) က်ိန္းေမာင္းဆူပူၿပီး ဖုန္းေတာင္ ခ်သြားတယ္။ က်ေနာ္တို႔တေတြ ႏိုင္ငံေရးသမားေတြနဲ႔ေတာင္ မိတ္ပ်က္ခဲ့တယ္။ ဒါေပမဲ့ ျပည္သူအမ်ားသိခ်င္တဲ့ စိတ္၀င္စားတဲ့ ေမးခြန္းပဲေမးခဲ့ပါတယ္။ ျပည္သူ႔ဆႏၵသာ မ်က္ႏွာမူခဲ့တယ္။
အရင္က NLD ကို အင္တာဗ်ဴးရင္ တျခား NLD မဟုတ္သူေတြကိုလည္း Balance ျဖစ္ေအာင္ (အခ်က္လက္အားပို ေကာင္းၿပီး၊ ေသာတရွင္ေတြ ေထာင့္စံုကေတြးျမင္သိရိွေအာင္) ေမးျမန္းရတယ္။ အစိုးရအရာရိွကိုေမးၿပီးရင္ အတိုက္အခံ ဘက္ေမးရတယ္။ အာအက္ဖ္ေအမွာ..အရည္အခ်င္းမရိွရင္ ေရရွည္မွာ က်ဆံုးမယ္။ သတင္းသမားအတြက္ အရည္အ ခ်င္းဟာ သက္လံုျဖစ္တယ္။ အရည္အခ်င္းရိွရင္ တာေ၀းေျပးရလည္း ခံႏိုင္ရည္ရိွတယ္။ တာတိုေျပးုလည္း အားမာန္ပါ တယ္။
အာအက္ဖ္ေအ.. ဘယ္ဘက္ေရႊ႕မလဲ? .. ဘယ္ဘက္ရပ္မလဲ?
ခုတေလာ အာအက္ဖ္ေအ ျမန္မာပိုင္းက သတင္းဆိုးေတြထြက္တယ္။ အယ္ဒီတာက်င့္၀တ္နဲ႔ မညီတာ၊ သတင္းသမား က်င့္၀တ္ မရိွၾကတာ၊ ဇာတ္တူသားစားတာ၊ လူႀကီးလုပ္ၿပီးမ်က္ႏွာလိုက္တာ၊ လူေမြး၊ အုပ္စုေမြးလုပ္တာ၊ ကိုယ့္လူမ ဟုတ္ရင္ ရာထူးတိုးမေပးတာ၊ ကိုယ့္လူဆိုရင္ ခုန္ပ်ံေက်ာ္လႊားရာထူးတိုးေပးတာ၊ အလုပ္ျဖဳတ္မယ္ဆိုၿပီး ၿခိမ္းေျခာက္ ထားတာ၊ အာဏာပါ၀ါျပတာ… စံုလို႔ စံုလို႔..။
ဗမာေတြရိွတဲ့ေနရာတိုင္း မတဲ့တာတို႔၊ အုပ္စုကဲြတာတို႔ဆိုတာ ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမႈတခုလို ျဖစ္ေနၿပီမို႔ ရိွပါေစေတာ့.. စိတ္ မေကာင္းစရာက အဲလိုအုပ္စုေတြ၊ အတိုက္အခိုက္ေတြ၊ မမ်မတမႈေတြနဲ႔ ဘက္လိုက္မႈေတြရိွေနရင္ ၀န္ထမ္းေတြ လုပ္ ငန္းခြင္မွာ စိတ္ပ်က္ေနမွာပဲ။ သတင္းအလုပ္ဆိုတာ ဦးေႏွာက္ရွင္းရွင္း၊ စိတ္ဓာတ္ၾကည္ၾကည္၊ တက္တက္ႂကြႂကြရိွမွ အ လုပ္တြင္က်ယ္တယ္။ စိတ္ညစ္ၿပီး သမာဓိအားမေကာင္းရင္ ကိုယ္ေရးတဲ့စာကလည္း သိတ္ေကာင္းလာမွာ မဟုတ္ဘူး။
လူတိုင္း သူ႔ေနရာနဲ႔သူ အရည္အခ်င္းေတြေတာ့ရိွၾကမွာပဲ အဓိကမ်က္ေျခမျပတ္သင့္တာက ကိုယ္သြားေနတဲ့ ခရီးနဲ႔ ပန္း တိုင္ ျဖစ္တယ္။ ကိုယ္႔ပန္းတိုင္က ကိုယ့္အလုပ္ဌာနကခ်မွတ္ထားတဲ့ ရည္မွန္းခ်က္္ပန္းတိုင္ ျဖစ္ရမယ္။ ဒါဆို ကိုယ့္အ လုပ္ေရာ၊ ဌာနအလုပ္ေရာ ေအာင္ျမင္မယ္။ တာ၀န္ေက်တယ္။ ဒီလိုမွမဟုတ္ဘဲ ကိုယ့္ရာထူး အာဏာတက္ေရး၊ ကိုယ့္ ကုလားထိုင္ျမဲေရးဆိုတာက ပန္းတိုင္ျဖစ္သြားရင္၊ အဲဒီလုပ္ငန္းတခုလံုး တိုးတက္သင့္သေလာက္ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မလာ သလို၊ ပဋိပကၡေတြ အတိုက္အခံေတြနဲ႔ ၾကံဳရမွာပဲ။ ဒီကေန႔ က်ေနာ္တို႔ ျမန္မာ့လူ႔အဖဲြ႔အစည္းႀကီးတခုလံုးမွာ အဲဒီ ျပႆ နာေတြ ၾကံဳေနရတယ္။ ကိုယ့္အလုပ္နဲ႔တာ၀န္ကို မ်က္ေျချပတ္မခံဘဲ ဖိဖိစီးစီးလုပ္ရမဲ့အစား၊ အဲဒီအလုပ္ကေန ကိုယ့္အ က်ဳိးစီးပြားသာ၊ အတၱကိုဗဟိုျပဳၿပီး၊ တြက္ခ်က္ေနတတ္တယ္။ အမ်ားျပည္သူအားလံုးရဲ႕အက်ဳိးစီးပြားကို တန္ဘိုးမထား တတ္ဘူးဆိုရင္ အဲဒီအလုပ္ရဲ႕ဦးတည္ခ်က္နဲ႔ ဟန္ခ်က္ေတြပါလဲြၿပီး ပဋိပကၡေတြ ဆံုး႐ံႈးမႈေတြပဲ ေတြ႔ရမွာပဲ။ ၂ ဘက္စလံုး မွာ ဆံုးရႈံးတာပါ။ ကိုယ္႔ဘက္ကေတာ့ ဂုဏ္သိကာၡဆံုး႐ံႈးတယ္။ အမ်ားျပည္သူမွာေတာ့ ရလဒ္ေကာင္းဆံုး႐ံႈးတယ္။ သတင္းမီဒီယာ အလုပ္ဟာ အမ်ားအက်ဳိးရည္ေမ်ာ္ၿပီး လုပ္ရတဲ့အလုပ္ပါ။ ဂုဏ္သိကၡာရိွတဲ့ သတင္းဌာနတခုရဲ႕ အသက္ ဟာ သူဘယ္ေပၚမွာရပ္သလဲဆိုတဲ့အေပၚမွာ မူတည္တယ္။
ျပည္သူအမ်ားစုရဲ႕မ်က္ႏွာကို ေထာက္ထားသလား၊ ဘယ္ေလာက္ထိမွန္ကန္ၿပီး ဘယ္ေလာက္သမာသမတ္ရိွသလဲ ဆို တဲ့အရာေတြဟာ သတင္းဌာနေတြကိုတိုင္းတာတဲ့ ေပတံပဲ။ သတင္းသမားဆိုတာ ျပည္သူအမ်ားစုမ်က္ႏွာကလဲြၿပီး ဘယ္ ပုဂိၢဳလ္၊ ဘယ္အုပ္စုဘက္မွမရပ္ရဘူး။ ျပည္သူေတြကိုပဲ မ်က္ႏွာမူရမယ္၊ ျပည္သူဘက္ပဲရပ္ရမယ္လို႔ သတင္းသမားတိုင္း သိထားၾကပါတယ္။ ျပည္သူေတြကလည္း တေန႔ေန႔ တခ်ိန္ခ်ိန္မွာ ဘယ္သတင္းဌာနကေတာ့၊ ဘယ္သူေတြကေတာ့ သူတို႔ဘက္ရပ္တယ္၊ မရပ္ဘူးဆိုတာ ကဲြကဲြျပားျပား သိလာပါလိမ္႔မယ္။
ဒီေန႔အထိေတာ့ တခ်ိန္က လာျခင္းေကာင္းတဲ့ေအာင္ျမင္မႈရဲ႕ နာမည္အရိွန္အ၀ါေၾကာင့္ ယံုထင္ေၾကာင္ထင္ ျဖစ္ေနလိမ့္ မယ္။ ျပည္သူေတြကို ဟုတ္ႏိုးႏိုး ေမ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြ မေပးေစခ်င္ဘူး။ အာအက္ဖ္ေအ ျမန္မာပိုင္းအေနနဲ႔ ကိုယ့္ေျခလွမ္း ကို ကိုယ္သတိျပဳၿပီး အျမန္ဆံုး လမ္းေၾကာင္းမွန္ကို ေလွ်ာက္ေစခ်င္တယ္။ ယခင္စစ္အစိုးရက ယခင္မူနဲ႔ ေရွ႕ဆက္သြား ဘို႔ မဟန္ေတာ့တာေၾကာင့္ ပံုစံတမ်ဳိးနဲ႔ေရွ႕တိုး ေရႊ႕ၾကည့္တာပါ။ ကိုယ့္ဘက္ကလည္း အေရႊ႕ေကာင္းဘို႔ လိုပါတယ္။
ကိုယ့္အက်ဳိးစီးပြားသက္သက္နဲ႔ ျပည္သူကေလးစားယံုၾကည္တဲ့ မီဒီယာႀကီးကိုအသံုးခ်ၿပီး ေခ်ာက္ကမ္းပါးေတြ ထူေျပာ တဲ့လမ္းေတြမွာ မ်က္မျမင္တေယာက္လမ္းျပတဲ့ပံုစံမ်ဳိး ျဖစ္မလာေအာင္ပဲ ဆုေတာင္းရမယ္ထင္တယ္။
ကိုညိဳ
(အာအက္ဖ္ေအ သတင္းေထာက္ေဟာင္း)
Iceland --commercial--
https://www.msn.com/en-us/money/other/i-m-much-happier-living-in-iceland-than-in-the-u-s-here-s-how-much-it-costs/vi-AA1oRj32?ocid=msedgdhp&...
-
https://www.google.com/search?client=firefox-b-1-d&q=Famous+Chinese+tenors#fpstate=ive&vld=cid:12005ab7,vid:_d4ap5I_tmk,st:0
-
https://reedsy.com/discovery/blog/best-post-apocalyptic-books