Friday, July 29, 2016

Major archaeological find--S Burma--Pyu site--

Major find--300 BC (Buddha/Alexander the Great)--600BC (Asoka) old Pyu city 8 mile radius and artifacts found in Ingapu Forest--Burma--Irrawaddy Delta--previous Pyu artifacts found only in Dry Zone in Central Burma--see books by Janice Stargardt.

Writing in Brahmi alphabet found--Brahmi was Indian precurser language of Tibeto-Burma languages.

Pyu and Bagan bricks--

Needs urgent protection as beads, ear plugs etc found in ancient wells have been lost--

Needs to be a designated UN heritage site.

Systematic excavation required--I wish U Aung Thaw could have been alive--

guu wun (laterite?) carvings.

Informal summary KMKaung

7-29-2016

Copied and pasted from Facebook below:
Jittoo Monywa သြားခ်င္တာေအ
*****************
အဂၤပူေတာႀကီးတန္းအတြင္း ပ်ဴေခတ္ အေဆာက္အအုံပ်က္မ်ားႏွင့္ အသံုးအေဆာင္ ပစၥည္းမ်ားေတြ႔ရွိ
-------- -------- -------
ဧရာ၀တီတိုင္းေဒသႀကီး၊ အဂၤပူၿမိဳ႕နယ္ အတြင္းရွိ အဂၤပူေတာႀကီးတန္း အတြင္း လြန္ခဲ့သည့္ ႏွစ္ေပါင္း ၂၅၀၀ ေက်ာ္က တည္ရွိခဲ့ေသာ ပ်ဴေခတ္ဂ၀ံ ၿမိဳ႕ေဟာင္းႀကီးဟု ယူဆရသည့္ ပ်ဴေခတ္ အေဆာက္အအုံပ်က္မ်ားႏွင့္ အသံုးအေဆာင္ ပစၥည္းမ်ား ေတြ႔ရွိထားေၾကာင္း သြားေရာက္ ေလ့လာခဲ့သည့္ သမိုင္းသုေတသီမ်ားထံမွ သိရွိရသည္။
ၿမိဳ႕ေဟာင္းႀကီးသည္ ပုသိမ္-မံုရြာ ကားလမ္းေပၚရွိ ေတာင္ဇင္းေက်းရြာ၏ အေနာက္ဘက္ ႏွစ္မိုင္ေက်ာ္ခန္႔ ကြာေ၀းေသာ အဂၤပူေတာႀကီးတန္းအတြင္း တည္ရွိေနၿပီး ေတြ႔ရွိထားသည့္ ဘုရားေစတီႏွင့္ အေဆာက္အအုံ ပ်က္မ်ားတြင္ ဘီစီ ၃ ရာစု(ဗုဒၶေခတ္)ႏွင့္ ဘီစီ ၆ ရာစု(အေသာကေခတ္) အတြင္း သံုးစြဲခဲ့ေသာ ျဗာဟၼီ အကၡရာမ်ားႏွင့္ ပ်ဴအကၡရာမ်ား ေရးထိုးပါရွိသည့္ လက္ေရးစင္း စပါးခြံ ပ်ဴအုတ္ခ်ပ္မ်ားႏွင့္ ပ်ဴေခတ္ ေက်ာက္ဆစ္ နတ္႐ုပ္မ်ားကိုလည္း ေတြ႔ရွိထားေၾကာင္း သမိုင္းသုေတသီမ်ားထံမွ သိရသည္။
ေတြ႔ရွိထားသည့္ ၿမိဳ႕ေဟာင္းႀကီးသည္ အ၀န္းပတ္လည္ ရွစ္မိုင္ခန္႔ရွိၿပီး ဘယ္၊ ညာ ႏွစ္ဖက္တြင္ ကာကင္းကုန္း ႏွင့္ ေမွ်ာ္ကင္းကုန္းဟု ယူဆရသည့္ ေရွးေဟာင္း ဂ၀ံေက်ာက္မ်ားျဖင့္ တည္ေဆာက္ထားသည့္ ေပႏွစ္ရာေက်ာ္စီ ရွည္လ်ားေသာ ေတာင္တန္းႀကီး ႏွစ္ခု တည္ရွိေနၿပီး ပ်ဴေခတ္၊ ပုဂံေခတ္ အုတ္စီစနစ္ (အုတ္ေဒါင္ လိုက္စီ) ႏွင့္ ပ်ဴေခတ္ စပါးခြံအုတ္ခ်ပ္မ်ား အသံုးျပဳကာ တည္ေဆာက္ထားသည့္ ေရွးေဟာင္း အုတ္ေလွကား ရွည္ႀကီးမ်ားလည္း ေတြ႔ရွိထားေၾကာင္း သြားေရာက္ ေလ့လာခဲ့သူ သမိုင္းသုေတသီ ဆရာဘုန္းတင့္ေက်ာ္က ေျပာသည္။
“ၿမိဳ႕ေဟာင္းကုန္းနဲ႔ ၿမိဳ႕ေဟာင္း ကုန္းပတ္လည္မွာရွိတဲ့ အေဆာက္အအုံေတြက အုတ္ခ်ပ္ေတြမွာ ေရးထိုးပါရွိတဲ့ ေရွးေခတ္အကၡရာေတြဟာ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေပါင္း ၂၅၀၀ ႏွင့္ ၂၃၀၀ ခန္႔က ဗုဒၶဘာသာ ယဥ္ေက်းမႈကို ျပန္ျပႏုိင္သလို ပ်ဴေခတ္၊ ပ်ဴယဥ္ေက်းမႈကို ေဖာ္ျပတဲ့ ပ်ဴၿမိဳ႕ျပတစ္ခု ျဖစ္ခဲ့မယ္ ဆိုတာကို သက္ေသခံေနပါတယ္” ဟု သြားေရာက္ ေလ့လာခဲ့သူ သမိုင္းသုေတသီ ဆရာဘုန္းတင့္ေက်ာ္က ေျပာသည္။
ၿမိဳ႕ေဟာင္းႀကီး၏ အေရွ႕ဘက္တြင္ ကမ္းၿပိဳ ေတာရေရႊေတာင္ဦးေစတီ တည္ရွိၿပီး မူလလက္ရာကို လြန္ခဲ့ေသာ ၂၅ ႏွစ္ခန္႔က ပိႏၵဲကြင္း ဆရာေတာ္ႀကီးက ျပန္လည္ ျပဳျပင္ထားေသာ္လည္း ေစတီေတာ္ အဂၤါေထာင့္ႏွင့္ စေနေထာင့္တြင္ ပ်ဴေခတ္ ေျမထိန္းနံရံမ်ား၊ ေဖာင္းရစ္ေတာ္တြင္လည္း ေရွးေဟာင္း ပ်ဴအကၡရာပါ စပါးခြံအုတ္မ်ား ေတြ႔ရွိရၿပီး အနီးတြင္ ဂ၀ံေက်ာက္ သပိတ္ႀကီး တစ္ခုလည္း ေတြရွိထားေၾကာင္း သိရသည္။
အေနာက္ဘက္တြင္ ေလသာေတာင္ ဓမၼိက ေရွးေစတီ၊ ေတာင္ဘက္တြင္ ေစာျပရြာ ေရွးေစတီကုန္းႏွင့္ အုတ္ေရကန္ႀကီး၊ ေျမာက္ဘက္ရွိ ႏွစ္က်ိပ္ရွစ္ဆူ ဘုရားမ်ားတြင္လည္း ပ်ဴေခတ္ အေထာက္အထားမ်ားစြာ ေတြ႔ရွိထားေၾကာင္း ေရာက္ရွိ ေလ့လာခဲ့သူ သမိုင္းပညာရွင္မ်ားက ဆိုသည္။
ၿမိဳ႕ေဟာင္းႀကီး ေတြ႔ရွိထားရာႏွင့္ အနီးဆံုးေနရာတြင္ တည္ရွိေနေသာ ေတာင္ဇင္းေက်းရြာ အတြင္း၌လည္း ပ်ဴအကၡရာမ်ား ေရးထိုးထားသည့္ စပါးခြံအုတ္မ်ားကို ပ်ဴေခတ္ အုတ္စီစနစ္ျဖစ္ေသာ အျပားလိုက္ သုံးလႊာ ႀတိဂံပံု တစ္ရစ္ျဖင့္ တည္ေဆာက္ထားသည့္ ေရွးေဟာင္းေရတြင္း သုံးတြင္းရွိေနၿပီး ခိုင္ခံ့ေသာ အုတ္ခ်ပ္မ်ား၊ အုတ္စီစနစ္မ်ား ျဖစ္၍ ျပန္လည္တူးေဖာ္ကာ ရြာသားမ်ားက ယေန႔တိုင္ အသံုးျပဳလ်က္ရွိၿပီး ေရတြင္းမ်ားႏွင္႔ ပတ္၀န္းက်င္မွ ေရွးေခတ္ အသံုးအေဆာင္ မ်ိဳးစံု ရရွိေသာ္လည္း ေပ်ာက္ဆံုးပ်က္စီး ကုန္ၾကၿပီျဖစ္ေၾကာင္း ေတာင္ဇင္း ေက်းရြာသားမ်ားထံမွ သိရသည္။
"အဘ ၁၅ ႏွစ္သားက ေရတြင္းကို စေဖာ္တာ၊ တြင္းထဲက ေရာင္စံုပုတီးလံုး၊ ဖန္လံုးေတြ ရေပမယ့္ ငယ္ေတာ့ မသိဘူး။ ဒီတိုင္း ေမ့ေမ့ေပ်ာက္ေပ်ာက္နဲ႔ မရွိေတာ့ဘူး၊ ေယာကၡမေတာင္ ဒီေရတြင္းထဲက ရတဲ့ သလင္းနားေတာင္းႀကီး ပန္ပန္ၿပီး ေလွ်ာက္သြားေနေသးတယ္၊ ေဆးတံတစ္ခုလည္း ရတယ္ ေပ်ာက္သြားၿပီ" ဟု အသက္ ၈၈ ႏွစ္အရြယ္ရွိ ေတာင္ဇင္းရြာသား ဦးတင္ေမာင္က ေျပာသည္။
ယခု ေတြ႔ရွိထားသည့္ ပ်ဴေခတ္ ဂ၀ံၿမိဳ႕ေဟာင္း နယ္ေျမရွိ ေရွးေဟာင္း အေဆာက္အအုံမ်ား ေစတီပုထိုးမ်ားကို ဆက္လက္ ပ်က္စီးမႈမရွိေစရန္ႏွင့္ ေရွးေဟာင္း အေဆာက္အအုံမ်ားကို ဆက္လက္ ေဖာ္ထုတ္ရန္ ယဥ္ေက်းမႈနယ္ေျမ အျဖစ္ ထိန္းသိမ္းေပးရန္ လိုအပ္ေနေၾကာင္း သမိုင္သုေတသီမ်ားထံမွ သိရသည္။
“ေရွးေဟာင္းဌာနအေနနဲ႔ တူးေဖာ္ၾကည့္မွသာ ဘယ္ေနရာမွာ ဘာအၾကြင္းအက်န္ ဘယ္ေနရာမွာ ဘာအၾကြင္း အက်န္ေတြ က်န္ေသးသမွ် ရဖို႔အလားအလာ မ်ားလာမွာပါ၊ ရာဇ၀င္ေတြမွာ ရွာရတာ ႏွစ္ေပါင္း ႏွစ္ေထာင္ေလာက္ ကတည္းကိုက ဒီၿမိဳ႕ႀကီးက စာရင္းမေတြ႔ေတာ့ဘူး၊ ေတာႀကီးဖံုးၿပီး တိမ္ျမဳပ္သြားတာ အရမ္းၾကာသြားတယ္” ဟု ေရွးေဟာင္း ဂ၀ံၿမိဳ႕ေဟာင္းရွိ က်ပ္ျပင္ေတာရ ေစတီေတာ္ကို ျပဳျပင္ေစာင့္ေရွာက္ လ်က္ရွိသည့္ ဆရာေတာ္ ဦးပညာသီရိက ေျပာသည္။
ဂ၀ံၿမိဳ႕ေဟာင္းႀကီး၏ ေျမေပၚေတြ႔ အေထာက္အထားမ်ားႏွင့္ ေျမထဲေတြ႔ အေထာက္အထားမ်ား စံုလင္လာပါက ၿမိဳ႕ေဟာင္းႀကီး၏ သမိုင္းေၾကာင္းကို ျပည့္စံုစြာ ေတြ႕ျမင္ရမည္ျဖစ္ၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံ သမိုင္း၊ ဗုဒၶသာသနာသမိုင္း၏ တိမ္ျမဳပ္ေနေသာ သမိုင္းမွတ္တမ္း သစ္မ်ားကို ျပန္လည္ ေဖာ္ထုတ္ေပးႏုိင္မည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ထို႔ေၾကာင့္ တူးေဖာ္ေရး ပညာရွင္မ်ားအေနျဖင့္ ထိုၿမိဳ႕ေဟာင္းအား ျမန္ျမန္ တူးေဖာ္ေစလိုေၾကာင္း ေရွးေဟာင္းဂ၀ံ ၿမိဳ႕ေဟာင္းရွိ က်ပ္ျပင္ေတာရ ေစတီေတာ္ကို ျပဳျပင္ေစာင့္ေရွာက္ေနသည့္ ဆရာေတာ္ ဦးပညာသီရိ ေျပာျပခ်က္အရ သိရသည္။
ပ်ဴယဥ္ေက်းမႈ ထြန္းကားခဲ့သည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ အလယ္ပုိင္းရပ္၀န္းႏွင့္ ဧရာ၀တီျမစ္၀ွမ္း တစ္ေလွ်ာက္တြင္ တည္ရွိခဲ့ေသာ ဟန္လင္း၊ ဗိႆႏုိးႏွင့္ သေရေခတၱရာ ပ်ဴၿမိဳ႕ေဟာင္းတုိ႔အား ကုလသမဂၢ ပညာေရးသိပံၸႏွင္႔ ယဥ္ေက်းမႈအဖြဲ႔ (ယူနက္စကုိ)က ကမာၻ႔အေမြအႏွစ္ စာရင္း၀င္အျဖစ္ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ဇြန္လ ၂၂ ရက္ေန႔က ကာတာႏုိင္ငံ ဒုိဟာျမိဳ႕တြင္ ျပဳလုပ္ေသာ ၃၈ ႀကိမ္ေျမာက္ ကမာၻ႔အေမြအႏွစ္ အစည္းအေ၀းတြင္ သတ္မွတ္ ေၾကညာခဲ့သည္။
သတင္း - MMK
The Ladies News Journal

Moving Poems--Kyi May Kaung and Lisa DiLillo--Tongue Don't have Bones--c 1998

https://www.movingpoems.com/2009/08/tongues-have-no-bones/